Page 130 - Tarih 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
TARİH 9
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 69
2. ÜNİTE : SİTE > 2.5. Kabileden Devlete
Kavram : Site
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Kavrama Becerisi

Çalışmanın Adı GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE İLK DEVLETLEŞME ÖRNEĞİ 15 dk.
Çalışmanın Amacı İlk devletleşme örnekleri olan “Site”lerin görüldüğü yer ve uygarlıkları tanıyabilme.
Yönerge: Aşağıda verilen açıklamaları dikkate alarak soruları cevaplayınız.

SİTE: İlk Çağʼda kendi yasalarıyla yönetilen bir veya birkaç kentten oluşan devlet (TDK sözlük)

OKUMA PARÇASI

Site kavramı, tarihte bilinen ilk uygarlık olan Sümerler tarafından kullanılan ve şehir devleti an-
lamına gelen bir sözcüktür. Site kavramı Eski Mısır’da “nom”, Yunanistan’da ise “polis” olarak
adlandırılmaktadır.

Sümerler, birden fazla site/şehir devletinden oluşuyorlardı. Her şehir devletinin gerek işleyişinde
gerek din algısında farklılıklar vardı. Bu şehir devletlerinin sınırları ise çeşitli taşlar ve kanallar ile
belirlenmişti.
Site devletlerde toplumsal yaşamda halk; köleler, hürler ve metekler (yabancılar) olarak sınıflara
ayrılmıştır. Hiçbir hakları olmayan köleler sadece iş gücü olarak görülürler.

Her sitenin, o siteyi yaratan ve koruyan bir tanrısı
olduğuna inanılırdı. Bu sebeple site devletlerde
dinî bir bütünlük söz konusudur.
Günümüze kadar gelen süreçte başka coğraf-
yalarda da benzer özelliklere sahip birçok şehir
devleti örneği görülmüştür. Modern Avrupa me-
deniyeti kültürel kökenleri bakımından iki döne-
me çok şey borçludur. Bunlar Antik Yunan şehir
devletleri ve Rönesans İtalya’sının şehir devlet-
leri dönemleridir.
Şehir devletlerinin en büyük dezavantajlarından
biri dış saldırı, tehlike ve tehditlere açık olmaları- Görsel 1: Kırklareli Kanlıgeçit yerleşimindeki İlk Tunç Çağı
dır. Büyük devletlerin saldırıları karşısında kendi- iç kalesi
lerini savunmak konusunda yetersiz kalırlar.

1. Tarihsel olarak ele alındığında “site” hangi alanla ilgili bir kavramdır?

2. Sitelerde toplumsal yapı ve yaşayışla ilgili olarak neler söylenebilir?

3. Şehir devletleri (Site-Nom-Polis) sizce varlıklarını uzun süre neden koruyamamış olabilirler?

127
Hazırlayan: Akif ÇEVİK