Page 14 - Tarih 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı TARİH 9 4
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : TARİH VE ZAMAN > 1.1. İnsanlığın Hafızası Tarih
Kavram : Kaynak
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi, Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi, Tarihsel Sorgulama Becerisi

Çalışmanın Adı NİÇİN KAYNAK KULLANMALIYIZ? 20 dk.
Çalışmanın Amacı Tarih bilimini kaynak kullanımının önemi açısından değerlendirebilme.

Yönerge: Metin ve görsellerden hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Tarihî Olayların Araştırılması

9/A sınıfında tarih dersinde Yasemin Öğretmen, “Tarih biliminin yöntemi nedir?” konusunu iş-
lerken sınıfa “Tarihî bir olay nasıl araştırılır?” sorusunu sormuştur. Öğrenciler bu soruya aşağıdaki
cevapları vermiştir:
Mert: Tarih biliminin de diğer bilimler gibi yöntemleri vardır. Ancak tarihî olayların aydınlatılma-
sında en önemli unsur belgelerdir.
Begüm: Doğru. Kaynaklar geçmişe dair izleri koruyan materyallerdir. Tarihçi de bu izlerden yararla-
narak tarihî bilgiyi üretir. Dolayısıyla tarihsel bilgi üretilirken kaynak materyaller kullanılır.
Yusuf: Evet ama bu yapılırken de kaynakların oluşumu, orijinalliği ve güvenilirliği gibi noktalar
öncelikle göz önünde bulundurulmalıdır. Yani kaynak materyaller sorgulanmalıdır.
Özge: Kaynak materyaller ya olayın geçtiği döneme ait belge ve buluntulardır ya da olayın geçtiği
döneme yakın veya o dönemin kaynaklarından faydalanılarak meydana getirilen eserlerdir.
Verilen cevaplara teşekkür eden Yasemin Öğretmen, geçmişe dair izleri takip eden tarihçilerin,
olayları yeniden inşa etmeye çalıştıklarını belirttikten sonra öğrencilerine şu örneği vermiştir: “Yakın
bir dönemde meydana gelen bir savaşta evler, köprüler yıkılmış, çevre zarara uğramıştır. Tarihçi
bunları inceleyerek savaşın boyutları ve bıraktığı tahribat hakkında fikir edinmeye çalışır. Savaş
sonunda anlaşma imzalanır. Tarihçi bu anlaşmayı inceleyerek savaşın ulusal ve uluslararası sonuç-
larını tespit etmeye çalışır. Ya da geçmişte yaşamış bir medeniyetin bıraktığı sanat ve mimari eser-
lerini inceleyerek o medeniyetin ulaştığı zirveyi tespit etmeye çalışır.” demiştir. Ardından aşağıdaki
görsellerle birlikte Prof. Dr. Halil İnalcık’ın “Gerçek bir tarih için kaynaklara gitmek, kaynakları iyi
tenkit edip değerlendirmek gerekir.” sözünü akıllı tahtaya yansıtmıştır.
(Fatma Acun, “Tarihin Kaynakları”, Tarih Nasıl Yazılır?,
Tarihçi Kitabevi Yayınları, Ankara 2011, s.119-121’den düzenlenmiştir.)

Görsel 1: Tonyukuk Yazıtları Görsel 2: Lozan Barış Antlaşması

11