Page 4 - Kimya 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 10 1

2. ÜNİTE: Karışımlar
Konu Homojen ve Heterojen Karışımlar 40 dk.
Kazanımlar 10.2.1.3. Çözünmüş madde oranını belirten ifadeleri yorumlar.

1. Yönerge Derişim kavramı ve derişim kavramının nasıl hesaplandığı açıklanır.

Derişim, bir çözeltide çözünen kütlece ya da hacimce madde miktarını ifade eder. Aşağıdaki üçgenlerde kütlece
ve hacimce derişimin nasıl hesaplandığı görülmektedir. Buna göre, üçgenlerde bulunmak istenen değer kapatılır ve
geri kalan iki değer arasında bölme ya da çarpma işlemi yapılır.

100 x m Çözünen 100 x V Çözünen
Kütlece m Çözelti Hacimce V Çözelti
% %

Örnek:
320 gram suda 80 gram şeker çözdürülerek hazırlanan çözeltinin kütlece yüzde derişimi kaçtır?
Çözüm:
Çözelti kütlesi = Çözücü kütlesi + Çözünen kütlesi
= 320 + 80
= 400 g
Kütlece % derişim = (Çözünen kütlesi)/(Çözelti kütlesi) × 100 = 80/400 × 100
Kütlece % derişim = %20

2. Yönerge Çözeltilerde derişik ve seyreltik kavramları açıklanır.

Eşit miktarda çözücü içeren çözeltilerde daha fazla çözünen madde içeren çözelti derişik, daha az çözünen
madde içeren çözelti ise seyreltik olarak adlandırılır. Bir çözelti tek başına derişik ya da seyreltik olarak nitelendi-
rilemez.
Örnek:

20 g şeker 80 g şeker 15 g şeker

100 g su
60 g su
25 g su

Yukarıdaki kaplara belirtilen miktarlarda şeker ve su eklenerek üç çözelti hazırlanıyor. Buna göre çözeltilerin sey-
reltikten derişiğe doğru sıralaması nasıldır?

Çözüm:
Kaplardaki su miktarlarının 100 gramda eşitlendiği düşünüldüğünde
I. kapta 40 gram şeker
II. kapta 80 gram şeker
III. kapta 60 gram şeker olacaktır.

3