Page 6 - Kimya 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 10 2

2. ÜNİTE: Karışımlar
Konu Homojen ve Heterojen Karışımlar 40 dk.
Kazanımlar 10.2.1.4. Çözeltilerin özelliklerini günlük hayattan örneklerle açıklar.
a. Çözeltilerin donma ve kaynama noktasının çözücülerinkinden farklı olduğu ve derişime bağlı olarak değişimi açıklanır.
Hesaplamalara girilmez.
b. Karayollarında ve taşıtlarda buzlanmaya karşı alınan önlemlere değinilir, bu önlemlerin olumlu ve olumsuz etkilerinin
tartışılması sağlanır. Sınıf içi tartışmalarda karşısındakini dinlemenin ve görgü kurallarına uygun davranmanın tartışmanın
verimliliği üzerindeki etkisi hatırlatılır.

1. Yönerge Çözeltilerin özellikleri açıklanır.
Bir çözeltide çözünmüş maddenin kimyasal yapısına bağlı olmayıp çözeltinin birim hacmindeki toplam tanecik
sayısına bağlı olarak değişen özelliklere koligatif özellikler denir.
Çözeltilerin koligatif özellikleri şunlardır;
• Kaynama noktası yükselmesi
• Donma noktası düşmesi
• Buhar basıncı düşmesi
• Osmotik basınç
Kaynama Noktası: Sıvının buhar basıncının dış basınca eşit olduğu sıcaklığa kaynama noktası denir. Bir sıvıda
uçucu olmayan bir madde çözündüğünde çözeltinin kaynama noktası saf çözücünün kaynama noktasından yüksek
olur. Örneğin tuzlu suyun kaynama noktası saf suyun kaynama noktasından yüksektir.
Sıcaklık ( C) Doymuş çözelti
o
Sıcaklık ( C) 100+t A B C
o
Doymamış çözelti
100 100

0 0
Zaman Zaman
Şekil: Saf su ve tuzlu suyun deniz seviyesindeki kaynama grafikleri
Donma Noktası: Donma noktası saf maddeler için ayırt edici bir özellik olup sabit bir değerdir. Çözeltilerin ise
donma noktası sabit değildir. Bir sıvıda herhangi bir madde çözündüğünde çözeltinin donma noktası saf çözücü-
nün donma noktasından daha düşük olur. Çözeltinin derişimi arttıkça donma noktası düşer.
o
Sıcaklık ( C) Sıcaklık ( C)
o
t
t
0
Doymamış çözelti Zaman
0 Doymuş çözelti
Zaman
Şekil: Saf su ve tuzlu suyun deniz seviyesindeki donma grafikleri
Osmotik Basınç: Yarı geçirgen zar ile ayrılmış ayrılan ve derişimleri farklı olan çözeltilerde, suyun derişimin düşük
olduğu ortamdan yüksek olduğu ortama geçişine osmoz denir.

Az yoğun Çok yoğun
ortam ortam
Yarı geçirgen zar

5