Page 27 - Felsefe 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

5 FELSEFE 11

b) ...........................................: 20. yüzyıldaki çoğu felsefi gelişme üzerinde etkili olan bu akımın temel
konusu öz, yöntemi de özü ortaya çıkarmak için kullanılan paranteze almadır. Gerçeklik, her za-
man kendisine yönelen bilinç tarafından görülen, algılanan ve bilincine varılan bir şeydir. Öyleyse
en somut algılardan en soyut matematik formüllerine kadar her şey bilinç tarafından kurulmuştur.
Bu nedenle bilinç sistematik olarak incelenmelidir. Hem bildiklerimiz hem de gerçeklik paranteze
alınarak dışta bırakılmalı, bilginin nasıl ve hangi süreçlerde oluşturulduğu anlaşılmaya çalışılarak
salt öze ulaşılmalıdır (Alkayış, 2020).
Ele Aldığı Problem: ...........................................................

c) ..............................................: Felsefedeki açık ve seçik olmayan çıkarımlar önemli bir sorun teşkil
etmekte olup bunun çözümü için bulanık mantıksal çıkarımların yerine açık seçik mantıksal çıka-
rımlar oluşturulmalı, dildeki anlam sorunu ortadan kaldırılmalıdır. Bir önermenin anlamı onun
doğrulama yönteminde bulunur. Doğrulanma olanağı bulunan önermeler anlamlı olarak kabul edi-
lebilir. Metafizik anlatımlar doğrulanabilme ihtimaline sahip olmadığı için anlamsız olarak kabul
edilir (Alkayış, 2020).
Ele Aldığı Problem: ...........................................................

d) ..............................................: Doğa, toplum ve bilinç konularını evrensel bir varlık anlayışı içinde
bütünler ve bütünlüğün aynı çelişme yasalarıyla geliştiğini ortaya koyar. Gelişme olgusunu genel
yasalara bağlar. Bu yasalar karşıtların birliği ve savaş yasası, nicelikten niteliğe ve nitelikten niceliğe
geçiş yasası olarak adlandırılır. Bu yasalar evrende var olan her şeyin bizzat nasıl değişip geliştiği-
nin, karşıtlıkların birdenbire dönüşümlerle nasıl aşıldığının, eskinin yıkılıp yeninin nasıl oluştuğu-
nun anahtarını verir (Hançerlioğlu, 1985).
Ele Aldığı Problem: ...........................................................

e) ..............................................: Belirli anlam ve bütünlükleri yorumlama ve anlama sanatıdır. Temsil-
cilerinden Dilthey’in temel amacı, tinsel bilimlerle doğa bilimlerinin sınırlarını belirlemek ve tinsel
bilimlerin felsefi temellerini betimlemeye çalışmaktır. Bu akımın diğer temsilcisi Gadamer ise an-
lamanın şartlarını sorgular. Ona göre anlama, insanın var olma şeklidir. Anlama, verilmiş herhangi
bir şeyin karşısında gösterilen öznel bir davranış değil anlaşılan şeyin varlığına ait olmak demektir
(Topakkaya, 2007).
Ele Aldığı Problem: ...........................................................

f) ..............................................: Bütün felsefi sorunların temelinde “ontolojik yapı”nın olduğunu
kabul eder. Önümüzde sayısız duran ve çokluk teşkil eden varlığın, aynı zamanda bu çokluğu ve çe-
şitliliği içinde taşıyan bir birliğinin ve bütünlüğünün olduğunu savunur. Bu bütünlüğü ya da birliği
sağlayan şeyse var olanın tabakalı bir yapıya sahip olmasıdır. Çünkü varlık, birbiri üstüne yükselen
tabakalara ve bu tabakaların kategorilerine sahiptir. Bu tabakalar; cansız, canlı, ruhsal ve tinsel
olmak üzere dört katmanlı bir yapı ortaya koyar (Çelebi, 2014).
Ele Aldığı Problem: ...........................................................

26