Page 23 - Felsefe 10 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

4 FELSEFE 11

4. Aşağıda verilen Kant ve Bentham’ın (Benthım) ahlakın ilkeleri konusundaki görüşlerini okuyarak
ortak ve farklı yönlerini ait oldukları dönemin felsefi özelliklerini de dikkate alarak değerlendiriniz.

I. Kant J. Bentham

• Eylemde niyet değil sonuç önemlidir.
• Bir eylemin değerini belirleyen kişinin niyeti- • Sonuçta bireyin kendisiyle birlikte çoğunluğun
dir.
• Niyette kişisel bir çıkar yoksa o eylem iyidir. faydasına yönelik olan eylem iyidir ve mutlulu-
ğu sağlar.
• Ahlak anlayışı ödev ahlakına dayanmalıdır. • İnsan eyleminde haz ve acıyı düşünerek hangisi
• Ödev, insanın kendi isteğiyle sorumluluğunu daha çok fayda getirecekse ona göre hareket
aldığı eylem ile içten ve vicdanı tarafından ve- eder.
rilen emirlerdir.
• Ahlaki eylemin belirleyicisi o eyleme temel • İnsanın mutlu olması, çevresiyle de ilgili oldu-
olan niyettir, eylemin sonucu değil. ğu için eylemlerde olabildiğince çok insanın
faydası düşünülmelidir.
• Evrensel bir ahlak yasası oluşturulabilir. • Bazen büyük hazlar için küçük acılardan veya
• Bireyin eylemine temel aldığı ilke herkes için büyük acılardan kaçmak için küçük hazlardan
yasa olacak şekilde olmalıdır.
vazgeçmek gerekebilir.

5. Aşağıda verilen Kant ve Bentham’ın (Benthım) ahlakın ilkeleri konusundaki görüşlerini okuyarak
ortak ve farklı yönlerini ait oldukları dönemin felsefi özelliklerini de dikkate alarak değerlendiriniz.

TEZ
• 18-19. yüzyılda varlık üzerine görüşleriyle ünlü
olan filozof Hegel’dir.
• Hegel’e göre varlığın temelinde akılsal bir ilke
olan “geist” (gayst) yer alır.
• Geist; Tanrı, akıl, tin olarak da adlandırılır. Tüm
varlıkların ilk formu “geist”tir.
• Hegel, varlıkların oluşumunu diyalektik yön- ANTİTEZ
temle açıklar.
• Diyalektik: Karşıt şeylerin çatışarak yeni şeyler
oluşturmasının yöntemidir. Buna göre varlıklar
tez, antitez, sentez sürecinden (diyalektik) ge-
çerek oluşur.
• Kısaca bir şeyin oluşması için karşıt varlıkların
çatışması ve yeni bir senteze ulaşması gerekir.
SENTEZ

22