Page 19 - Kimya 10 - 1. Ünite
P. 19

 2. BÖLÜM: MOL KAVRAMI VE HESAPLAMALARI 2. BÖLÜM: MOL KAVRAMI VE HESAPLAMALARI
                                                       

            Bileşiği oluşturan elementlerin mol atom kütleleri ile atom sayılarının
            çarpımları toplamı o bileşiğin mol kütlesine eşittir. Örneğin, azot ato-
            munun mol kütlesi 14, hidrojen atomunun mol kütlesi 1 olduğundan
            NH  bileşiğinin mol kütlesi aşağıdaki gibi hesaplanır.
               3
               NH  = 1 $ (N) + 3 $ (H) = 1 $ (14) + 3 $ (1) = 17 g/mol bulunur.
                  3
            Mol kütleleri sırasıyla 40 ve 80 g/mol olan Ca ve Br elementlerinden
            oluşmuş CaBr  bileşiğinin mol kütlesi
                         2
               CaBr  = (Ca) + 2$ (Br) = (40) + 2$ (80) = 200 g/mol bulunur.
                    2
            Bir tane atomun gram cinsinden kütlesine gerçek atom kztlesi, bir
            tane molekülün gram cinsinden kütlesine gerçek molekzl kztlesi
            denir.

                                      M         M
              Gerçek Atom Kütlesi =     A   g =   A  g
                                    , 60210$  23  N A
                                        M         M
              Gerçek Molekül Kütlesi =    A    g =  A g
                                      , 60210$  23  N A

            Atomların gerçek kütleleri, gramla ifade edilemeyecek kadar küçük
            değerler olduğundan atomik kütle birimi (akb) ile ifade edilmiştir. Bilim
                                                      1
            insanları  1  tane   12 C   izotopunun  kütlesinin   12  sini 1  atomik  kztle
            birimi (akb) olarak kabul etmiştir. Bir tane atomun akb cinsinden küt-
            lesine ise bağıl atom kztlesi denir.

            Atomlar için bağıl atom kütlesi denildiğinde akb, mol kütlesi denildi-
            ğinde g/mol anlaşılmalıdır. Aynı durum moleküller için de geçerlidir.
            Molekül kütlesi akb, mol kütlesi g/mol ile ifade edilir.

                          1
               Hidrojenin ( H) bağıl atom kütlesi = 1 akb
                          1
               Hidrojenin ( H) mol kütlesi = 1 g/mol
               SO  molekülünün molekül kütlesi = 80 akb
                  3
               SO  molekülünün mol kütlesi = 80 g/mol
                  3
              Bağıl atom kütlesi ile mol kütlesi ya da molekül kütlesi ile mol kütlesi
              sayısal değer olarak birbirine eşittir ancak birimleri farklıdır.


            Bütün kütle birimleri arasında bir ilişki bulunduğu gibi akb ile gram
            arasında da bir ilişki bulunmaktadır.



                 1 akb =    1   23 g      ya da    , 60210$  23  akb = 1 g
                          , 60210$
                 1 akb =   N 1 A   g    ya da    N $ akb = 1 g
                                          A

                                               ’ý .r
               1 tane  O  atomu = 16 akb =   16 A  gd
                      16
                                          N
                                            32
               1 tane O  molekülü = 32 akb =   N A  gd
                                                ’ý .r
                       2

                                                                                                      31
                                                                                 1
                                                                                 10. SINIF KIMYA0. SINIF KIMYA  31
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24