Page 104 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Biyoloji 10

BİYOLOJİ Ekosistem Ekolojisi ÇÖZÜMLÜ SORULAR

14. Bir ekosistemin dengede kalmasını etkileyebilecek abiyo- 16. Karbon döngüsüne ait bir görsel aşağıda verilmiştir.
tik faktörler aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?

A) Kasırgalar, kurt sürüleri ve sıcaklık
B) Kuraklıklar, seller ve ısı dalgaları
C) Toprağın bileşimi, yağış, üreticiler
D) Balık türleri, ayrıştırıcılar ve su yosunları
E) Kar fırtınası, sıcak hava dalgaları ve çekirge sürüleri

Çözüm:
Bir ekosistemin varlığını dengeli bir şekilde sürdürmesi ve
fonksiyonlarını yerine getirmesi için önemli olan abiyotik fak-
törler (cansız bileşenler) ışık, sıcaklık, iklim, su, toprak, mi-
neraller ve ortamın pH değeridir. B seçeneğinde verilen tüm
faktörler abiyotiktir.
Cevap: B

Buna göre,

I. Üretici canlıların tüketiciler tarafından kullanılmasıyla kar-
bon tüketicilerin yapısına aktarılmış olur.

II. Fosil yakıtların aşırı kullanımı, atmosfere fazla miktarda
15. Atmosferdeki CO ’in karbon atomuna üçüncü trofik düzeyde
2
yer alan bir canlının protein molekülünde rastlanmıştır. karbon salınımına neden olur.
III. Organik artıkların ayrıştırıcılar tarafından parçalanmasıy-
Bu süreçte,
la, karbondioksit tekrar atmosfere geçer.
I. karbonun ototrof canlı tarafından alınarak organik besin ifadelerinden hangileri doğrudur?
yapısına katılması
A) Yalnız I
II. etçil canlının dehidrasyon sentezi yapması
B) Yalnız III
III. otçul canlının besinlerle aldığı karbonu vücut yapısına
C) I ve II
katması
IV. etçil canlının otçul canlıyı besin olarak tüketmesi D) II ve III
E) I, II ve III
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerin hangisinde
doğru olarak verilmiştir?
Çözüm:
A) I - II - III - IV
B) I - III - IV - II Üretici canlılar ortamdaki karbondioksiti kullanarak hem be-
sin üretir hem de kendi yapılarını oluşturur. Karbon, üretici
C) II - III - I - IV
canlıların tüketiciler tarafından kullanılmasıyla bu canlıların
D) III - I - IV - II yapısına girer. Besinlerden enerji elde etmek amacıyla ger-
E) IV - II - I - III çekleştirilen solunum olayı ile canlılar bulundukları ortama
karbondioksiti tekrar verirler. Yani fotosentez ve solunum
olayları ile karbon, döngüsel bir biçimde kullanı larak ekosis-
Çözüm: teme kazandırılmaktadır. Bitki ve hayvan atıklarının toprak
Atmosferdeki karbondioksit üretici canlılar tarafından alınır altında uzun süre kalmasıyla kömür ve petrol gibi fosil yakıt-
ve yapısındaki karbon besin sentezi ile organik besin yapı- lar oluşur. Fosil yakıtların endüstriyel faaliyetlerde kullanımı
sına katılır. Bu üreticiyi yani bitkiyi birincil tüketici olan otçul sonucu atmosfere fazladan önemli miktarda karbon salınımı
hayvan yer ve karbonu alır. Otçulu etçil canlı yer. Etçil canlı gerçekleşir. Karbondioksit; petrol, kömür, doğal gaz gibi fosil
besin olarak aldığı organik molekülü sindirerek açığa çıkan yakıtların yanmasıyla oluşabileceği gibi ölü bitki ve hayvan
yapı taşlarından kendi genetik şifresine uygun proteinleri de- atıkları ayrıştırıcılar tarafından parçalanırken de oluşur. Bu
hidrasyonla sentezler. nedenle cevap I, II ve III. öncüllerin yer aldığı E seçeneğidir.
Cevap: B Cevap: E

102