Page 15 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Fizik 10

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Elektrik ve Manyetizma FİZİK

10. Özdeş lambalar, ampermetre ve iç direnci önemsiz üreteç- 11. Yatay düzlem üzerine sabitlenmiş bir mıknatıs bulunmak-
le oluşturulan elektrik devresinde X, Y ve Z lambalarının tadır. Bu düzlem üzerinde bir demir bilye v hızı ile mıkna-
parlaklıkları P , P ve P ’dir. tıstan d mesafesi kadar uzaklıktaki doğrusal bir yolu iz-
X Y Z
leyecek şekilde fırlatılmaktadır. Demir bilye yatay düzlem
X Y üzerinde şekildeki gibi 1 yönünde bir miktar sapmıştır.

Z S 1
i N
d
Demir bilye v
+ -
Yatay düzlem 2

Buna göre lambaların parlaklıkları arasındaki büyüklük
ilişkisi nasıldır? Buna göre demir bilyenin hareketi için;
A) P = P = P I. d mesafesi artarsa, sapma miktarı azalır.
X Y Z
B) P > P > P II. Mıknatısın kutupları değiştirilirse 2 yönünde sapar.
X Y Z
C) P = P > P III. Demir bilye yerine bakır bilye kullanılırsa sapma gerçek-
X Y Z
leşmez.
D) P > P = P
X Y Z
E) P = P < P yargılarından hangileri doğrudur?
X Y Z
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
Çözüm:
Çözüm:
Lamba parlaklığı lambanın gücü ile doğru orantılıdır.
Mıknatısın manyetik alan çizgileri ile etkileşime giren de-
2
Güç formülü P = I · R olduğu için önce lambalardan geçen mir bilye mıknatısa doğru bir çekim kuvvetinin etkisinde
akımlar bulunmalıdır. kalacaktır. Bu etkinin sonucu olarak yörüngesinde sapma
meydana gelecektir.
Z lambasından geçen akım i ise, Y lambasından geçen
akım da İ, X lambasından geçen akım ise 2İ olur. Manyetik alan çizgileri
2
X lambasının gücü P = (2İ) · R
X S
1
2
Y lambasının gücü P = İ · R N
Y
2
Z lambasının gücü P = İ · R Demir bilye
Z
Buna göre lambaların parlaklıkları P > P = P olur.
X Y Z Yatay düzlem 2

Cevap: D
I. Mıknatıs daha uzak bir konumda sabitlenirse sapma
miktarı azalır.
Bilyenin yolu üzerindeki manyetik alan çizgilerinin azal-
masına neden olacaktır. Böylece çekim kuvveti zayıfla-
dığı için bilyenin yörüngesindeki sapma miktarı azala-
caktır. (Doğru)
II. Mıknatısın kutupları değiştirilirse 2 yönünde sapar.
Kutuplar değişmiş olsa da demir bilyeye mıknatıs ta-
rafından çekim kuvveti uygulanacaktır. Demir bilyenin
sapma yönü hala 1 yönünde olacaktır. (Yanlış)

III. Demir bilye yerine bakır bilye kullanılırsa sapma gerçek-
leşmez.
Demir, manyetik alan çizgileri ile etkileşime girerken,
bakır da bu etkileşim gerçekleşmez. Dolayısıyla mıkna-
tıslar bakır cisimleri kendilerine çekmedikleri için sapma
olmayacaktır. (Doğru)
Cevap: C

13