Page 57 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Kimya 10

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Karışımlar - Karışımları Ayırma Teknikleri KİMYA

24. Laboratuvarda çözünürlük farkından yararlanarak karışım- Çözüm:
ların ayırılması için hazırlanan düzenek ve yapılan işlemler
Uygun çözücü seçmek önemlidir. Örneğin su-iyot karışımın-
şematik olarak aşağıda verilmiştir.
dan iyodu ayırmak için suyla karışmayan ama iyodu sudan
iyi çözen karbon tetra klorür (CCl ) kullanılır. Böylece I su
2
4
ortamından CCl ortamına geçer, oluşan su-CCl emülsi-
80 4 4
yonu ayırma hunisi ile ayrılır. CCl buharlaştığında, I katı
4 2
olarak elde edilir.
Cevap: E
26. Karışımlar fiziksel hâllerine göre katı, sıvı ve gaz hâlinde
olabilir. Görünüşlerine göre ise homojen ve heterojen ola-
Buna göre; rak sınıflandırılırlar.

I. Çözünürlüklerin sıcaklıkla değişiminden yararlanılır. Buna göre,
II. Katı-katı karışımları ayırmak için kullanılır.
III. Yöntemin adı ayrımsal kristallendirmedir.
yukarıda verilen yargılardan hangileri doğru olur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II I. X katısı Y sıvısı ile karıştırıldığında çözelti elde ediliyor.
D) I ve III E) I, II ve III

Çözüm:
Ayrımsal kristallendirme yöntemi çözünürlükleri sıcaklıkla
artan veya azalan iki bileşeni birbirinden ayırmak için kulla- II. Z ve Q sıvıları karıştırıldığında emülsiyon elde edilir.
nılabilir. Tuz ve şeker katılarını içeren çözelti soğutulmaya
başlanırsa önce şeker kristallenir. Kristallenen kısım süzü-
lerek ayrılır. Soğutmaya devam ederek veya buharlaştırma
ile ikinci bileşen de ayrılır.
Cevap: E

III. T ve W sıvıları karıştırıldığında çözelti elde ediliyor.

25. Özütleme karışımları ayırma yukarıda verilen homojen ve heterojen sıvı karışımlar
yöntemlerinden biri olup özel- için hangi ayırma teknikleri kullanılabilir?
likle eczacılıkta ve kozmetik I. Karışım II. Karışım III. Karışım
sanayinde kullanılır. Görselde A) Damıtma Süzme Kristallendirme
gül yapraklarından özütleme B) Damıtma Ayırma hunisi Ayrımsal damıtma
yapılan düzenek verilmiştir.
C) Damıtma Ayırma hunisi Ayrımsal kristallendirme
Buna göre,
D) Özütleme Süzme Kristallendirme
I. Aspirinin hammaddesi olan E) Damıtma Özütleme Süzme
salisilik asit söğüt ağacın-
Çözüm:
dan özütlenerek elde edilir.
I. X katısı Y sıvısı ile karıştırıldığında çözelti elde ediliyor.
II. Karışımın ve özütlenecek bileşenin özelliğine göre en
Katı-sıvı çözelti = Adi damıtma
uygun çözücü seçilir.
Adi damıtmada katı ve sıvı ayrı ayrı elde edilir. Yalnız katı-
III. Ekstraksiyon veya çekme olarak adlandırılan bu yöntem-
yı elde etmek için buharlaştırma yapılır.
le şeker pancarından şeker elde edilir.
II. Z ve Q sıvıları karıştırıldığında iki farklı faz oluşturuyor.
IV. Ayrılan sıvıların çözücüleri buharlaştırılırsa çözünen
Sıvı-sıvı heterojen karışımı özkütle farkından yararlanıla-
maddeler saf olarak elde edilir.
rak, ayırma hunisi ile ayrılır.
yargılarından hangileri doğrudur?
III. T ve W sıvıları karıştırıldığında çözelti elde ediliyor.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Sıvı- sıvı çözelti = Ayrımsal damıtma
D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV Kaynama noktaları farkından yararlanılarak ayrılır.
Cevap: B

54 55