Page 220 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Fizik 11
P. 220

FİZİK
        FİZİK                           Manyetizma ve Elektromanyetik İndüklenme            ÇÖZÜMLÜ SORULAR
                                          Manyetizma ve Elektromanyetik İndüklenme


        17.  Sayfa düzleminde i akımı geçen düz tel şekildeki gibi O nok-  18.  Sürtünmelerin  ve  yer  çekiminin  ihmal  edildiği  ortamda  bir
            tası etrafında ok yönünde çevrilerek I konumundan II konu-  elektron v¶ yatay hızıyla şekildeki ekranın O noktası hedefle-
            muna getirilmektedir.                                  nerek fırlatılıyor. Elektron şekilde gösterilen düşey manyetik
                                                                   ve elektrik alan bölgelerinden geçtikten sonra ekrana çarpıyor.
                                                II konumu
                                K
                                                                                                            v
                                              M
                     i                α
                                      α              I konumu                                           II
                                  O                                      e -                          I  O
            ok
                                                                                                      III  IV
                                L

            Buna göre K, L ve M noktalarında oluşan manyetik alan-                                     Ekran
            ların büyüklükleri ilk duruma göre nasıl değişir?      Buna göre elektronun ekranda çarptığı bölge veya nokta
                                                                   neresidir?
                   K                 L                       M
                                                                   A) I            B) II            C) III            D) IV            E) O noktası
            A)  Artar          Artar             Değişmez
            B)  Artar          Azalır             Azalır
            C)  Değişmez     Değişmez       Değişmez               Çözüm:
            D)  Azalır          Artar             Artar            Elektron ilk önce manyetik alana girecektir. Sağ el kuralı artı
            E)  Azalır          Azalır             Değişmez        yükler için geçerlidir. 4 parmak manyetik alan yönünü başpar-
                                                                   mak hareket yönünü, avuç içi ise manyetik kuvvetin yönünü
                                                                   gösterecektir.  Ancak  elektron  eksi  yüklü  olduğundan  man-
            Çözüm:                                                 yetik kuvvet avuç içinin tam tersi yönünde olmalıdır. Sağ el
                                                                   kuralını uyguladığımızda avuç içi sayfa düzleminden dışarıyı
                                                                   göstermektedir. O halde elektron şekilde de gösterildiği gibi
                                   K
                                                                   sayfa düzleminden içeriye doğru (ekranın soluna) doğru ka-
                                  d K               M              yacaktır.
                       i                  α         d
                                           α         M             Artı yükler için elektriksel kuvvetin yönü elektrik alanla aynı,
                                     O                             eksi yükler için ise zıttır. Elektrik alan aşağı yönde olduğun-
                                     d                             dan yine şekilde gösterildiği gibi elektrona etki eden elektrik-
             ok                        L
                                                                   sel kuvvet yukarı doğru olacaktır. Bu yüzden elektron yukarı
                                   L                               yönde sapacaktır.


            Manyetik alan büyüklüğü hesaplanırken noktaların tele olan
            dik uzaklıkları bulunmalıdır.
                                                                                               I  II I  II
                                      2i                            e - e -                         O
            Manyetik alan büyüklüğü B = k ·    formülünden de görüle-                        sol  O  sağ
                                      d
            ceği üzere uzaklıkla (d) ile ters orantılıdır.                                     III  III IV IV
            K, L ve M noktalarının tele olan ilk uzaklıkları d , d  ve d ’dir.                  Ekran
                                               K  L   M                   Manyetik alan  Elektrik alan
            Tel ok yönünde döndürüldüğünde yeni uzaklıklar şekilde kır-  içindeki hareket içindeki hareket  Ekran
                                                                             yönü
                                                                                       yönü
            mızı çizgilerle gösterilmiştir.
                                                                   Yani elektron hem sola hem de yukarı doğru saptığından ek-
            K ve L noktalarının tele olan dik uzaklığının azaldığını, ancak
                                                                   ran üzerindeki I numaralı bölgeye çarpar.
            M noktasının uzaklığının aynı kaldığını görüyoruz.
                                                                                                         Cevap : A
            Bu yüzden K ve L noktalarında oluşan manyetik alan büyük-
            lüğü artarken M noktasındaki manyetik alan büyüklüğü değiş-
            memiştir.
                                                   Cevap: A












                                                          218
   215   216   217   218   219   220   221   222   223   224   225