Page 28 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Fizik 11
P. 28

FİZİK                                         Bağıl Hareket                         ÇÖZÜMLÜ SORULAR



        3.   K ve L araçlarına ait konum–zaman grafikleri şekilde verilmiş-  4.   Akıntı hızının sabit ve v¶  olduğu bir nehirde şekildeki K ve L
                                                                                     A
            tir.                                                   noktalarından aynı anda suya göre sabit v¶  ve v¶  hızlarıyla
                                                                                                    X    Y
              X (m)                                                geçen yüzücüler M noktasında karşılaşmaktadır.

             16
                   K                                                   K      X        M          Y     L

                         2       4
              0                     t (s)
                       L
              -8                                                                        A

            Kuzeye  doğru  hareket  eden  K  aracındaki  gözlemciye
            göre L aracının hızı (0-2)s zaman aralığında hangi yönde   Akıntı hızı artırılırsa yüzücülerin;

            kaç m/s’dir?
                                                                    I. Karşılaştıkları nokta,

                     Yön         Hız                                II. Karşılaşma süreleri,
                                                                   III. Birbirlerine göre hızlarının büyüklükleri
            A)    Kuzey      6
                                                                   niceliklerinden hangileri değişir?
            B)    Kuzey      10
            C)    Güney      6                                     A) Yalnız I        B) Yalnız II                C) Yalnız III
                                                                             D) I ve II           E) II ve III
            D)    Güney      10
            E)    Güney      24

                                                                   Çözüm:
            Çözüm:                                                 Akıntının hızı her iki yüzücü için de aynı yön ve büyüklüktedir.
            9. Sınıfta konum–zaman grafiğinin eğiminin hızı verdiğini öğ-
                                                                   X’in yere göre hız büyüklüğü  v  + v  iken;
                                                                                              A
                                                                                           X
            renmiştik. O halde K ve L araçlarının hızları,
                                                                   Y’nin yere göre hız büyüklüğü v  – v ’dır.
                16                − 8                                                      Y   A
            v   =     = 8 m/s     v  =    = -2 m/s
             K   2             L   4                               Birbirlerine doğru hareket eden yüzücülerin karşılaşma süre-
            L aracının hızının başındaki eksi işareti K aracı ile zıt yönde   leri hesaplanırken, yüzücüler arasındaki mesafe, yüzücülerin
            hareket etmesinden dolayıdır. Soruda K aracının kuzey yö-  yere göre hızlarının toplamına oranlanır.
            nünde hareket ettiği belirtilmiştir. Bu yüzden L aracı güney
                                                                   Yüzücülerin hızlarının büyüklüklerinin toplamı
            yönünde hareket etmektedir. Soruda K aracındaki gözlemci-
            ye göre L’nin hızı istenmiş. O halde,
                                                                   v   + v   + v  – v  = v  + v
                                                                    X   A   Y  A   X  Y
             v¶   =  v¶   - v¶       ise    v¶  = v¶  - v¶
              bağıl  gözlenen  gözlemci      LK  L  K              olarak hesaplanır. Görüldüğü üzere yüzücülerin karşılaşma
                                                                   süreleri  akıntı  hızına  bağlı  değildir.  Bu  yüzden  karşılaşma
            Kuzey    K gözlemci olduğundan denklemden de görüle-

            K        ceği üzere ters çevrilip K ve L uç uca eklenirse   süreleri  değişmez.  Yine  aynı  şekilde  birbirlerine  göre  hız
               8 m/s                                               büyüklükleri hesaplanırken akıntı hızları denklemde birbirini
                     cevap bulunur.
                                                                   götürdüğünden akıntı hızının değişmesi yüzücülerin birbirle-
            L  -2 m/s
                                                                   rine göre olan hız büyüklüğünü etkilemez. Ancak akıntı hızı
            Güney                                                  artarsa X’in yere göre hızı artar L’nin azalır bu yüzden M’nin
                                                                   sağında karşılaşırlar. Aksi durumda ise M’nin solunda karşı-
             -  K  8 m/s    LK  = - 10 m/s   Eksi işareti yönün güney   laşırlar. Yani akıntı hızın büyüklüğünün değişmesi yüzücüle-
                                                                   rin karşılaştıkları noktanın değişmesine neden olur.
                                       olduğunu belirtmektedir.
               L  2 m/s
                                                                                                          Cevap: A
                                                   Cevap: D














                                                           26
   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33