Page 158 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Kimya 11
P. 158

Tepkimelerde Isı Değişimi - Oluşum Entalpisi - Tepkime Isılarının
        KİMYA                                        Toplanabilirliği                       ÇÖZÜMLÜ SORULAR



        52.  Gaz halindeki bir moleküldeki atomları bir arada tutan kim-  53.  Z + X + 2Y  † ZXY   ¢H= -955 kJ
                                                                           2      4
            yasal bağı kırmak için gerekli olan enerji ne kadar yüksekse
            bağ o kadar sağlamdır. Bağ uzunluğu da, bağın sağlamlığı      Yukarıda verilen tepkimenin başamakları aşağıdaki gibidir.
            arttıkça kısalır.
                                                                   I.  basamak  :  ZXY  † ZY + XY                 ¢H = -220 kJ
                                                                                   4         3         1
            Tabloda bazı atomlar arasındaki ortalama bağ enerjileri ve-
            rilmiştir.                                              II. basamak :  Z + X  †ZX                           ¢H = -175 kJ
                                                                                                       2
                                                                   III. basamak :  2XY  + Y  † 2XY                  ¢H
             Bağ Türü  Ortalama Bağ Enerjisi (kJ/mol)                             2  2      3          3
               H–H                436                              IV. basamak:  2ZX + 3Y  † 2ZY + 2XY        ¢H = -920 kJ
                                                                                                 2
                                                                                                       4
                                                                                     2
               N–H                391                              Buna göre 4XY  † 4XY  + 2Y  tepkimesinin entalpi deği-
                                                                               3
                                                                                           2
                                                                                      2
               N≡N                946                              şimi kaç kJ olur?
            Buna göre  N (g) + 3H (g) † 2NH (g)   tepkimesi için,     A) 3820         B) 2160        C) 880        D) -700        E) -1840
                       2      2        3
             I. NH  gazının molar oluşum entalpisi -46 kJ/mol’dür.
                 3
             II. Reaktiflerin entalpisi ürünlerin entalpisinden daha büyüktür.
                                                                   Çözüm:
            III. Bağ türlerinin uzunlukları arasında N–H > H–H > N≡N iliş-
               kisi bulunur.                                       Z + X + 2Y   †  ZXY    ¢H= -955 kJ net tepkimesi elde etmek için
                                                                                  4
                                                                           2
            ifadelerinden hangileri doğrudur?                       I. basamak ters çevrilir. ZY + XY  † ZXY       ¢H = +220 kJ
                                                                                             3     4     1
            A) Yalnız I         B) Yalnız II                    C) I ve II     II. basamak aynen kalır. Z + X † ZX                ¢H = -175 kJ
                                                                                                         2
                                                                                                         ∆H
                               D) II ve III          E) I, II ve III     III. basamak 1/2 ile çarpılır. XY  +  1/2 Y  † XY     2  3
                                                                                                       3
                                                                                                 2
                                                                                           2
                                                                                          3
                                                                        IV. basamak 1/2 ile çarpılır. ZX +    Y  † ZY + XY   ¢H = -460 kJ
                                                                                             2
                                                                                                      2
                                                                                                         4
                                                                                          2
            Çözüm:                                                 Tepkimelerde yapılan işlemler, tepkimelerin entalpi değişimi-
                                                                   ne de etki eder. Tepkime ters çevrilirse entalpi değişiminin
            I. Verilen tepkimede moleküllerdeki bağ türleri,
                                                                   işareti değişir. Herhangi bir sayıyla genişletilirse entalpi deği-
            N (g) + 3H (g) † 2 NH                                  şimi de aynı sayıyla genişletilir. Tepkime basamakları toplan-
             2      2         3
                                                                   dığında net tepkime elde edilir.
            N≡N + 3 H-H † 2
                                                                    I. basamak : ZY + XY        †  ZXY          ¢H = +220 kJ
                                                                                    3         4       1
            Bağ enerjileri ile tepkimenin entalpi değişimi
                                                                    II. basamak : Z + X             †  ZX              ¢H = -175 kJ
                                                                                                      2
                             3H
             ∆ H 0 Tepkime  =  [ H∆  0 B(N N)  +∆  0 B(H H) ] 2[3H−  ∆  0 B(N H) ]                   ∆H
                          ≡
                                   −
                                             −
                                                                   III. basamak: XY  + 1/2 Y      †  XY              3
                                                                                2     2       3       2
                   ∆  H 0 Tepkime  =    [946+3.(436)] – 2.[3.(391)]     IV. basamak: ZX +   3  Y       †  ZY + XY     ¢H =  -460 kJ
                                                                                  2  2            2   4
            ∆  H 0  =  [946+1308] – 2.[1173]
                  Tepkime
                 H∆  0 Tepkime  =  2254-2346= -92 kJ               Net tepkime:     Z + X + 2Y   † ZXY   ¢H = -955 kJ
                                                                                               4
                                                                                       2
                                                                                       ∆H 3
            NH  gazının molar oluşum entalpisi, 1 mol NH  gazının ele-  .       -955 = ( +220) + ( -175) +   2  + (-460)
               3
                                                3
            mentlerinden elde edildiği tepkimenin entalpisine eşittir.
                                                                        ¢H  = 2·(415-955)         ¢H = -1080 kJ olarak bulunur.
                                                                      3                 3
            2 mol NH  için           92 kJ enerji açığa çıkıyor ise
                   3                                               2XY  + Y  † 2XY          ¢H = -1080 kJ tepkimesinin
                                                                       2  2      3      3
            1 mol NH  için                         X               ters çevrilip 2 katı alındığında  4XY  † 4XY  + 2Y   tepkime-
                                                                                                         2
                                                                                              3
                   3
                                                                                                    2
                                                                   si elde edilir. Bunda dolayı tepkimenin entalpi değeri de ters
                92
            X=     = 46 kJ bulunur. NH için    ¢H°  = -46 kJ/mol’dür.   çevrilip 2 katı alınır.
                46                3       oluşum
            Doğru.                                                  ¢H = 2·1080 = 2160 kJ olarak bulunur.
            II. N (g) + 3H (g) † 2 NH  + 92 kJ tepkimesi ekzotermiktir.
               2      2         3
            Ekzotermik tepkimelerde yüksek entalpili reaktiflerden düşük                                                 Cevap: B
            entalpili ürünler elde edilir.      Doğru.
            III. Bağ enerjisi arttıkça bağ sağlamlığı artar, bağ uzunluğu
            kısalır.  Bağ  enerjileri  arasındaki  ilişki  N≡N  >  H–H  >  N–H
            ise bağ uzunlukları arasında N–H > H–H > N≡N ilişkisi olur.
            Doğru.
                                                                                             Cevap: E
                                                           156
   153   154   155   156   157   158   159   160   161   162   163