Page 220 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Kimya 11

KİMYA Kimyasal Denge - Dengeyi Etkileyen Faktörler ÇÖZÜMLÜ SORULAR

21. NO(g) + CO (g) ø NO (g) + CO(g)
2 2
İlk denge : 0,1 M 0,1 M 0,2 M 0,8 M
NO (g) Etki : +a
2
10 litrelik kapalı bir kapta 1 mol NO, 1 mol CO , 2 mol NO ve Değişim : +0,2 M +0,2 M -0,2 M -0,2 M
2 2
8 mol CO dengede bulunmaktadır. Aynı sıcaklıkta bir miktar
daha NO gazı ekleniyor ve tepkimenin tekrar dengeye gel- Yeni denge: 0,3 M 0,3 M a 0,6 M
2
mesi için bekleniyor. [NO ][CO ] 0,6.a
K = 2 16 = a = 2,4 M
C
Sıcaklık değişmeden oluşan yeni dengede CO gazının [NO ][CO 2 ] 0,3.0,3
kısmi basıncı NO gazının kısmi basıncının 2 katı olduğu
belirleniyor. Buna göre kaç gram NO gazı ilave edilmiş- 2,4 M eklenen NO derişimidir. NO ’nin mol sayısı
2 2 2
tir? (Mol kütlesi, g/mol, NO : 46) n
2 NO
2,4 M = 2 n NO = 24 mol
A) 92 B) 460 C) 505,2 D) 1104 E)1505 10 L 2
NO ’nin kütlesi m =24·46 m = 1104 gram bulunur.
2 NO 2 NO 2
Çözüm:
Sabit sıcaklıkta K değişmez. Cevap: D
C
n
Tepkimedeki maddelerin molar derişimleri M = V bağıntı-
sından

1mol 1mol
M NO = = 0,1M M CO = = 0,1M
10 L 2 10 L 22. Dengeye ulaşmış olan 2HI(g) + ısı ø H (g) + I (g)
2
2
tepkimesine uygulanan işlemler ile ilgili bilgiler şöyledir:
[NO ][CO ] 0,2.0,8
K = 2 ] K = K = 16 bulunur. X işlemi: Denge sabitinin değerini artırıyor.
C
C
C
[NO ][CO 2 0,1.0,1
Y işlemi: İleri ve geri hız sabitlerini aynı oranda artırıyor.
Z işlemi: Dengedeki tüm maddelerin derişimlerini artırıyor.
NO eklenince denge NO ’yi azaltacak yönde yani girenler
2 2
yönünde hareket eder.
Buna göre, uygulanan X, Y ve Z işlemleri aşağıdaki seçe-
NO ø CO derişimlerindeki ilişki aşağıdaki gibidir. neklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

İlk denge : 0,1 M 0,8 M X Y Z

Değişim : +X -X A) Sıcaklığı arttırma Katalizör ilavesi Hacim azaltma
B) Hacim arttırma Katalizör ilavesi Sıcaklık azaltma
Yeni denge: 0,1 M+X 0,8-X
C) Katalizör ilavesi Sıcaklık arttırma Hacim arttırma
Kısmi basınç, mol kesri ile doğru orantılıdır. Kısmi basınçları ara-
D) Sıcaklık arttırma Hacim azaltma Katalizör ilavesi
sındaki oran, molar derişimleri arasındaki oranı da ifade eder.
E) Sıcaklık azaltma Katalizör ilavesi Hacim azaltma
P =2 P ise M = 2 M olur. Buradan
CO NO CO NO
0,8-X=2(0,1+X) Çözüm:
• Denge sabitinin (K ) değeri sadece sıcaklık ile değişir.
c
0,8-X=0,2+2X Endotermik tepkimelerde sıcaklık arttıkça denge ürünler
yönüne kayar, ürünlerin derişimi artar dolayısıyla denge
X= 0,2 M bulunur. sabiti artar.
• Katalizör ilavesi, ileri ve geri hız sabitlerini aynı oranda ar-
X= 0,2 M tepkimeye yapılan etkiden dolayı maddelerin derişi-
tırır.
mindeki değişimi ifade eder. Yani X= 0,2 M giren maddelerin
artan oluşan maddelerin azalan derişimidir. • Sistemde hacim azaltılırsa dengede bulunan gaz halinde-
ki tüm maddelerin derişimleri artar.
Cevap: A

218