Page 247 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Kimya 11
P. 247

ÇÖZÜMLÜ SORULAR                           Sulu Çözelti Dengeleri                                   KİMYA



            Çözüm:                                             52.  Yumurta  kabuğunda  yaklaşık  %94  oranında  CaCO
                                                                                                                3
                                                                   bulunur.  Çözünürlüğü  endotermik  olan  CaCO   katısının
            CaF ’nin çözünürlük denge tepkimesi ve çözünürlük denge                                      3
               2                                                   saf sudaki çözünürlüğü 3·10  M’dir.
                                                                                         -5
            sabiti bağıntısı yazılarak 25°C sıcaklıkta saf sudaki çözü-
            nürlüğü hesaplanır.                                    Buna göre aynı sıcaklıkta,
                         2+
                                   -
            CaF (k)  √  Ca (suda) + 2F (suda)                       I. CaCO ’ün çözünürlük denge sabitinin değeri 9·10 -10 ’dur.
                      √
                                                                           3
               2
                                      x                  2x         II. Sıcaklık arttıkça denge sabiti değeri azalır.
                                                                         −
                         2
                    2+
                        −
                                                                                                    3 2
                                                                         3
            K =    Ca   F   bağıntısından                     III.  NO  iyon derişimi 0,02 M olan Ca(NO )  çözeltisindeki
                      
                        
                                                                                            -8
                                                                      CaCO ’ün çözünürlüğü 9·10  M’dir.
              çç
                                                                           3
                                      -4
                            3
                        2
            4,0·10 -12 = x(2x) = 4x        x= 1·10  M bulunur.     yargılarından hangileri doğrudur?
                                                                   A) Yalnız III      B) I ve II          C) I ve III
                                   -
                         2+
            CaF (k)  √  Ca (suda) + 2F (suda)
                      √
               2
                                     x                  2x                   D) II ve III         E) I, II ve III
                        -4
                                 -4
                                 1.10  M     2.10  M               Çözüm:
                                                                   I. CaCO  suda az çözünen bir tuzdur. Çözünürlük dengesi
                                                                          3
                         2+
            I. Çözeltideki Ca  iyonunun mol sayısı
                                                                                 2+
                                                                                             2−
                                                                   CaCO (k)  √  Ca (suda) +  CO (suda)   şeklinde yazılır.
                                                                               √
                                                                        3
                                                                                             3
            V    = 400 mL = 0,4 L
             çözelti                                                                  x                x
                                                                                                     -5
                     -4
            M   = 1·10  M       n  =?                              CaCO ’ün  saf  sudaki  çözünürlüğü,  s=3·10   M  olduğuna
                                                                        3
              Ca  2+         Ca 2+
                n                                                  göre  tepkimenin  çözünürlük  denge  bağıntısından  iyon
            M =   bağıntısından                                    derişimleri yerlerine yazılır.
                V
                                                                                2−
                                                                           2+
                              -5
            1.10 − 4  =  n       n= 4·10  mol bulunur.              K çç  =    Ca   CO   bağıntısından
                                                                                3 
                                                                             
                   0,4
                                 m                                 K = s·s     K = 3·10 ·3·10      K = 9·10 -10  bulunur.
                                                                                        -5
                                                                                   -5
              2+
            Ca  iyonunun kütlesi  n =   bağıntısından               çç       çç              çç
                                 M A                               I. yargı doğru.
                                -3
             4.10 − 5  =  m       m=1,6·10  gram bulunur.    I. ifade yanlış.
                                                                                                   2−
                                                                                       2+
                   40                                              II. CaCO (k) + ısı  √  Ca (suda) +  CO (suda)
                                                                                     √
                                                                          3                        3
            II. Çözeltideki F- iyonunun mol sayısı                 Etki: Sıcaklık artışı   ↑ artmış
                                                                                              Denge yönü →
            V                    -4     =?
             çözelti = 0,4 L        M −  =2.10  M     n −
                                       F
                           F
                n                 − 4  n −       -5                CaCO ’ün  çözünürlüğü  endotermiktir.  Sıcaklık  artarsa
                                                                        3
            M =   bağıntısından    2.10  =  F       n − = 8·10  mol bulu-  denge  sıcaklığı  azaltacak  yönde  yani  ürünlerin  yönünde
                V                    0,4   F
            nur.     II. ifade doğru.                              hareket eder, iyon derişimleri artar. İyon derişimleri artarsa
                                                                   iyon derişimlerinin çarpımı olan K  değeri de artar.
                                                                                              çç
                                             2+
            III.  Çözeltideki  denge  tepkimesinden  Ca   iyonunun  mol      II. yargı yanlış.
                                                         -5
                     -5
            sayısı 4·10  mol ise çözünen CaF ’nin mol sayısı da 4·10
                                                                                                           −
                                       2                           III. Ca(NO )  suda %100 iyonlaşan bir tuzdur. ( NO  tuzları
            moldür.                                                        3 2                             3
                                                                   %100 çözünür.)
                           2+
                                       -
            CaF (k)    √    Ca (suda)   +   2F (suda)                                2+          −
                       √
               2                                                   Ca(NO ) (suda) † Ca (suda) +  2NO (suda)
                                                                         3 2                     3
                                       -5
                                                                                 -2
                            -5
                                                                                                      -2
                -5
            -4·10  mol     +4·10  mol     +8·10  mol                          1·10  M olur. ← 0,02 M = 2·10  M ise
                                                                                                       2+
            Hacim 2 katına çıkarılınca Le Chatelier ilkesine göre denge      Ca(NO )   ile  CaCO ’ün  ortak  iyonu  olan  Ca   iyonunun
                                                                         3 2
                                                                                   3
                                                                              -2
            ürünler yönünde hareket eder ve K  sabit kalır.        derişimi 1·10  M bulunur. Ortak iyon çözünürlüğü azaltır.
                                       çç
                                                                   CaCO ’ün  Ca(NO )   çözeltisindeki  çözünürlük  dengesin-
                                                                                  3 2
                                                                        3
            Çözünürlük değişmeyeceğinden hacim oranında çözünen    den
            miktarda artacaktır. Yani                                        √ Ca (suda) + CO (suda)
                                                                                              2−
                                                                                   2+
                                                                   CaCO (k)     √             3
                                                                        3
                           -5
            400 ml’de       4·10  mol CaF  çözünürse
                                   2                                                x          x
                                                                              2+
                           -5
                                                                                     -2
            800 ml’de       8·10  mol CaF  çözünür.                Ortak iyon Ca :   1·10  M
                                   2
                                                                                    -2
                                                                   Denge         1·10  + x     x
                                      -5
                                            -5
                                -5
            Su eklendikten sonra 8·10  - 4·10  = 4·10  mol daha çözü-
            nür.                                                   (x çok küçük olduğundan ihmal edilir.)
                                                                                2−
                                                                           2+
            4·10  mol  CaF ’nin kütlesi  n =  m   bağıntısından     K çç  =    Ca   CO   bağıntısından
                                                                                3 
                -5
                                                                             
                        2
                                     M
                                                                             -2
                                                                                         -8
                                                                       -10
                   m          -3      A                            9·10 = 1·10 ·x          x=9·10  M bulunur.    III. yargı doğru.
                −
             4.10  5  =   m= 3,2·10  CaF  daha çözünür.
                                  2
                   80                                                                                     Cevap: C
            III. ifade yanlış.
                                                  Cevap: A
 244                                                       245
   242   243   244   245   246   247   248   249   250   251   252