Page 242 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Kimya 11
P. 242

KİMYA                                     Sulu Çözelti Dengeleri                    ÇÖZÜMLÜ SORULAR



        42.  Tampon çözeltiler dışarıdan ilave edilen baz ile tepkimeye   Çözüm:
            girecek kadar asit bileşeni, yine dışarıdan ilave edilen asit                 +
                                                                   I.  NH   zayıf  bir  bazdır.  NH ,  NH ’ün  konjuge  asididir.
            ile tepkimeye girecek kadar baz bileşeni içermelidir. Ayrıca   +  3           4    3
                                                                    NH /NH   eşlenik  asit/zayıf  baz’dan  oluşan  bazik  bir
            gerçekleşen  asit-baz  tepkimeleri  ile  bileşenleri  tükenme-  4  3
                                                                   tampon çözeltidir.    I. yargı doğru.
            melidir.
                                                                   II.  Zayıf  baz  NH ,  H O’dan  proton  alarak  konjuge  asidi
            Kan plazmasının pH değeri çeşitli tampon sistemleri tara-  +         3  2                           +
                                                                    NH   iyonuna  dönüşür.  Geri  yöndeki  tepkimede  NH ,
                                                                      4
                                                                                                                4
            fından 7,4 civarında sabit tutulur. Bu tamponların en önem-  OH  iyonuna proton vererek konjuge bazı NH ’e dönüşür.
                                                                      -
                   −
            lisi  HCO / H CO  sistemidir.                                                 +     -      3
                                                                                       √
                   3  2  3                                         Çözeltide NH  + H O  √  NH  + OH  dengesi kurulmuştur.
                                                                              3  2        4
            HCO −  / H CO  tampon çözeltisi ile ilgili,            II. yargı doğru.
                3  2   3
                                                                                                          +
                   −
             I.  HCO , H CO ’ün eşlenik bazıdır.                   III. Çözeltiye HCl asit ilave edildiğinde NH  bazı H  iyonları
                                                                                                    3
                   3  2  3                                                             +
                                                                   ile tepkimeye girerek  NH  iyonuna dönüşür.
            II. Tampon çözeltiye asit eklenirse tampon çözeltide gerçek-               4
                                                                          +
                                                                                 +
               leşen tepkime,                                      NH  + H   √  NH  tepkimesi gerçekleşir.    III. yargı doğru.
                                                                              √
                                                                      3          4
                   −
                       +
                           √
               HCO  + H   √  H CO  şeklinde olur.
                   3         2  3                                  IV.  Tampon  çözeltilere  asit  veya  baz  ilave  edilmesi  pH
            III. Tampon çözeltiye baz eklenirse tampon çözeltide gerçek-  değerini değiştirmez, pH değeri sabit kalır.
               leşen tepkime,                                      IV. yargı yanlış.
                                                                                                          Cevap: C
                                 −
                        -
               H CO  + OH   √   HCO  + H O   şeklinde olur.
                            √
                2  3             3   2
            yargılarından hangileri doğrudur?
            A) Yalnız II       B) I ve II          C) I ve III  44.  NH Cl,  KCN  ve  NaNO   tuzlarının  0,1  M’lik  çözeltileri
                                                                      4
                                                                                       3
                                                                   hazırlanıyor.
                      D) II ve III         E) I, II ve III
                                                                   NH Cl, KCN ve NaNO  tuzları ve çözeltileriyle ilgili olarak
            Çözüm:                                                    4             3
                                                                        +
                  −
            I.  HCO   proton  alarak  H CO   asidine  dönüştüğü  için      I.  NH  iyonunun hidrolizi çözeltiyi asidik yapar.
                                                                        4
                  3               2  3
                −
                                                                        -
            HCO ,   H CO ’ün eşlenik bazıdır.    I. yargı doğru.     II. CN  iyonu hidroliz olur ve OH  oluşur.
                                                                                             -
                3    2  3
            II.  Tampon  çözeltiye  asit  eklenirse  çözeltideki  eşlenik      III. NaNO  tuzunun katyonu kuvvetli bazdan, anyonu zayıf
                                                                           3
                        −
            baz  olan  HCO   iyonları  ile  asit  iyonları  tepkimeye  girer.   asitten oluşur.
                        3
            Tampon çözeltide gerçekleşen tepkime,                  IV. Çözeltilerin pH değerleri arasında KCN > NaNO  > NH CI
                                                                                                          3
                                                                                                               4
                −
                     +
            HCO  + H   √  H CO  şeklinde olur.   II. yargı doğru.     ilişkisi vardır.
                         √
                3          2  3
                                          -
            III. Tampon çözeltiye baz eklenirse OH  iyonları H CO  asit      ifadelerinden hangileri doğrudur?
                                                   2  3
            ile tepkimeye girer. Tampon çözeltide gerçekleşen tepkime,
                                                                   A) Yalnız III      B) II ve III               C) I, II ve III
                               −
                      -
            H CO  + OH   √   HCO  + H O   şeklinde olur.
                          √
             2   3             3   2                                         D) I, II ve IV       E) I, II, III ve IV
            III. yargı doğru.
                                                  Cevap: E
                                                                   Çözüm:
                                                                   NH Cl tuzunun iyonlaşma tepkimesi
                                                                      4
                                                                                    +
                                                                                              -
                                                                   NH Cl(suda)  √ NH (suda)  + CI (suda) şeklindedir.
                                                                                 √

                                                                      4             4
        43.  25°C sıcaklıkta NH  çözeltisine bir miktar NH NO  tuzu ila-
                           3                   4  3                  -
            ve ediliyor.                                           Cl  iyonu kuvvetli asit olan HCl’nin anyonudur, hidroliz olmaz.
                                                                      +
            Buna göre                                               NH  iyonu zayıf baz olan NH ’ün katyonudur, hidroliz olur.
                                                                                          3
                                                                      4
                                                                      +
             I. Oluşan çözelti bazik tampondur.                     NH (suda)  + H O(s)  √  NH (suda) + H O (suda)
                                                                                                     +
                                                                                       √
                                                                      4        2          3        3
                                     +
                                           -
                                  √
            II. Çözeltide NH  + H O  √  NH  + OH  dengesi kurulmuş-                         +
                         3   2       4                             Hidroliz tepkimesi sonunda H O  iyonu oluştuğu için ortam
                                                                                          3
               tur.                                                asidik olur. pH<7’dir.       I. ifade doğru.
            III. Çözeltiye seyreltik HCl ilave edildiğinde
                                                                   II. KCN tuzunun iyonlaşma tepkimesi
               NH  + H    √     +                                               +         -
                     + √ NH  tepkimesi gerçekleşir.
                 3           4                                     KCN(suda) † K (suda) + CN (suda)
            IV. Çözeltiye az miktarda seyreltik asit veya baz ilave edildi-  K   iyonu  kuvvetli  baz  olan  KOH’nin  katyonudur,  hidroliz
                                                                    +
               ğinde pH değerinde büyük değişiklikler olur.        olmaz.
            yargılarından hangileri doğrudur?                      CN  iyonu zayıf asit olan HCN’nin anyonudur, hidroliz olur.
                                                                      -
            A) Yalnız I        B) II ve III               C) I, II ve III     CN (suda) + H O(s)  √  HCN(suda) + OH -
                                                                      -
                                                                                      √
                                                                               2
                      D) II, III ve IV      E) I, II, III ve IV
                                                           240
   237   238   239   240   241   242   243   244   245   246   247