Page 90 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Kimya 12
P. 90

KİMYA                                 Lewis Formülleri - Hibritleşme                ÇÖZÜMLÜ SORULAR



        19.   I. CH  = CH – CH   – CH  – C  ≡  CH              21.  Atom  numarası  7  olan  N  elementinin  temel  hâl  elektron
                 2         2     2
                                                                                    1
                                                                                       1
                                                                              2
                                                                                 2
                                                                                          1
                                                                   dizilimi  N:1s 2s 2p 2p 2p  şeklindedir. Azot atomunda
            II. CH   = CH  – CH  = CH – CH = CH                          7          x  y  z
                 2                        2                          3
                                                                   sp  hibrit orbitallerini 2s ve 2p orbitalleri oluşturur.
            III. CH  – C ≡ C  – CH  – CH  – CHO
                 3           2     2
                                                                                  3
                                                                    N elementinin  sp   hibritleşmesini gösteren enerji diyag-
            Yukarıda  formülleri  verilen  moleküllerin  hangilerinde   7
                                               13                  ramı aşağıdaki gibidir.
            sigma bağ sayısının, pi bağ sayısına oranı    olur?
                                                3
            A) Yalnız I        B) I ve II          C) I ve III
                      D) II ve III                  E) I, II ve III
            Çözüm:
               •    Orbitallerin  düzlem  üzerinde  uç  uca  örtüşmesi  sonu-
               cu oluşan bağlara sigma(ϭ) bağı, düzleme dik olacak      Buna göre  N ve  F atomları arasında oluşan  NF   bileşiği
                                                                                                          3
                                                                                 9
                                                                            7
               şekilde orbitallerin yan yana örtüşmesi sonucu oluşan   ile ilgili aşağıda verilen yargılarından hangisi yanlıştır?
               bağlara ise pi (π) bağı denir.
                                                                        3
               •    İki atom arasında oluşan ilk bağ sigma bağıdır. Sigma   A)  sp   hibritleşmesi  yapmış  azot  elementinin  elektron
                                                                                 2
                                                                                                3 1
                                                                                     3 2
                                                                                           3 1
                                                                                                      3 1
               bağı oluşmadan pi bağı oluşmaz .                       dağılımı  N: 1s (2sp )  (2sp ) (2sp ) (2sp )  şeklindedir.
                                                                             7
               •    İki  atom  arasında  birden  fazla  bağ  oluşmuşsa  bu   B)  Sigma(ϭ) bağları sp  - p  örtüşmesi ile oluşmuştur.
                                                                                      3
               bağlardan bir tanesi sigma, diğerleri pi bağıdır.
                                                                   C)  Molekül polardır.
                    π                   π
                                                                   D)  Bir  molekülündeki  ortaklaşmamış  elektron  sayısı  20
                                                13 sigma              tanedir.
                                                 3 pi
                                                                   E)  N atomlarının değerlik elektronlarının tümü bağ oluşu-
                                                                      muna katılmıştır.
                    π         π        π                           Çözüm:
                                                13 sigma
                                                                   Azot elementinin 2s orbitalinin enerjisi  bir miktar yükselir,
                                                 3 pi
                                                                   2p  orbitallerinin  enerjisi  bir  miktar  azalır.  Daha  sonra
                                                                   orbitallerin  melezleşmesi  sonucu  özdeş  4  tane  hibrit
                                                                   orbitali oluşur. Melezleşmeye bir tane s, 3 tane p orbitali
                                                                                              3
                                                                   katıldığı için hibritleşmenin türü sp  hibritleşmesidir.
                                                                                                        -
                                                                       3
                                                                    - sp  hibritleşmesi yapmış olan N atomunun  e   dizilimi
                        π                  π
                                                                                       3 1
                                                                               3 2
                                                                                                3 1
                                                                         2
                                                                                                        3 1
                                                                    N : 1s     2(sp )       2(sp )        2(sp )      2(sp )
                                                14 sigma           7    √ √   √ √
                                                 3 pi                                √        √       √
                                                                   şeklinde olur.
                                                                             2
                                                                                 5
                                                                                             -
                                                                          2
                                                                   - F : 1s   2s    2p  † (Değerlik e  sayısı 7 ) †
                                                                    9
                                                  Cevap: B
                                                                                  3
                                                                   Azot atomunun sp  hibrit orbitalleri ile F atomlarının p orbi-
                                                                   talleri uç uca örtüşerek 3 tane sigma bağı oluşturur.
        20.           CH
                        3                                          -  Merkez  atomda  (N)  ortaklaşmamış  e   çifti  olduğu  için
                                                                                                   -
            CH  – CH = C – CH = CH – CH
               3                     3                             molekül polardır.
            Formülü verilen organik moleküldeki sigma bağı sayısı      -  3 tane F atomundan (    ) 18 e -
            aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
                                                                                            -
                                                                                                      -
                                                                   1 tane N atomundan ( : N ≡ ) 2e  toplam 20 e   bağ yapımı-
            A) 16     B) 17    C) 18     D) 19     E) 20           na katılmadığı için ortaklaşmamıştır.
                                                                   -  N  atomunun  değerlik  elektron  sayısı  5,  bağ  yapımına
            Çözüm:                                                        -            -
                                                                   katılan e  sayısı 3'tür. 2e   bağ yapımına katılmamıştır.
            7 karbon ve 12 hidrojen vardır.
                                                                                                          Cevap: E
            Sigma bağ sayısı= atom sayısı-1=19-1=18 olarak bulunur.
            Sigma bağ sayısı 18’dir
                                                  Cevap: C
                                                           88
   85   86   87   88   89   90   91   92   93   94   95