Page 274 - Dört Dörtlük AYT Biyoloji

BİYOLOJİ Canlılar ve Çevre ÇÖZÜMLÜ SORULAR

5. Kalıtsal varyasyonların nedenlerinden biri olan mutas- 7. İnsanlarda patojen özelliğe sahip D bakterisinin X antibiyoti-
yonların etkilerini en kısa sürede gözlemlemek isteyen ğine karşı gösterdiği direnç grafiği aşağıda verilmiştir.
bir araştırmacı canlıların üremeleri için uygun koşulların
sağlandığı çalışmalarında aşağıdakilerden hangisini ter-
cih etmelidir?
A) Çiçekli Bitkiler
B) Çok hücreli protistler
C) Çok hücreli mantarlar
1. ölçüm 2. ölçüm 3. ölçüm
D) Omurgasız hayvanlar
Antibiyotik direnç sonuçları
E) Ototrof bakteriler
Çözüm: Buna göre 1. ölçümden 3. ölçüm aşamasına kadar geçen
süreç için,
Kalıtsal varyasyonlara yol açan mutasyon, çevresel etmen-
lerden dolayı DNA’nın nükleotit dizisinde meydana gelen I. Enfekte olan insanların antibiyotikle tedavi süresi kısal-
değişimlerdir. Mutasyonların etkileri, en kolay mikroorganiz- mıştır.
malarda incelenebilir. Tek hücreli olan mikroorganizmalarda
II. Antibiyotikten olumsuz etkilenen bakteri sayısı azalmıştır.
üreme hızı daha yüksektir. Seçeneklerde verilen canlılardan
ototrof bakteriler, tek hücreli olduğundan ve hızlı üreyebildi- III. Bakteriler arasında plazmit aktarımı gerçekleşmiştir.
ğinden mutasyonların etkisi diğer canlılara göre daha kısa
yorumlarından hangileri yapılamaz?
sürede gözlemlenebilir.
A) Yalnız I
Cevap: E
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) II ve III

6. İnsanlar tarafından besin olarak tüketilebilen ve tarımı yapılan Çözüm:
A bitki türü 10 yıl süreyle hem doğal ekosisteminde (doğal se- Patojen bakterilerin neden olduğu hastalıklarla mücadelede
çilim şartlarında) hem de tarım alanında (yapay seçilim şartla- antibiyotikler kullanılmaktadır. Antibiyotiklerin yanlış seçil-
rında) izlenmiş elde edilen sonuçlar kayıt altına alınmıştır. mesi, kullanım süresine uyulmaması ve çok sık kullanılması,
bakterilerin antibiyotiğe direncini artırmaktadır. Bakterilerin
Buna göre eşeyli üreyen bu bitki türünde,
antibiyotiklere direnç kazanmaları doğal seçilim mekanizma-
I. mutasyona uğrayan bireyler bulundurabilme sıyla gerçekleşmektedir. Antibiyotik direnci, bakterinin hayat-
ta kalma çabasıdır. Antibiyotik tedavilerinde; zayıf olan bak-
II. fenotipik açıdan farklılıklar gösteren bireyler içerme
teriler antibiyotiklerden etkilenerek yok olmakta, güçlü olanlar
III. öngörülebilir hedefler doğrultusunda gelişim gösterme hayatta kalıp nesillerini devam ettirmektedir. Antibiyotiğe di-
özelliklerinden hangileri tarım alanında çoğaltılan nesil- rençli olan ve hayatta kalan bakteriler, ilgili genleri plazmitleri
ler için söylenebilir? aracılığıyla diğer bakterilere aktarabilir. Böylece diğer bakte-
riler de antibiyotiğe direnç geliştirir. Bunun sonucunda enfek-
A) Yalnız I te olan bireylerin antibiyotikle tedavisi zorlaşır. Bu nedenle
B) Yalnız III cevap I. öncülün yer aldığı A seçeneğidir.
C) I ve III Cevap: A
D) II ve III
E) I, II ve III
Çözüm:
Tarım alanında çoğaltılan bitki türü eşeyli ürediği için hem
genotipik hem de fenotipik açıdan farklı bireyler içerir. Ayrıca
çevresel koşulların etkisiyle mutasyon sonucu kalıtsal yapısı
değişen bireyler bulundurabilir. Tarım alanındaki ıslah ça-
lışmalarının temelini yapay seçilim uygulamaları oluşturur.
Böylece istenilen özelliklere sahip bitkilerin gelişim gösterme-
si sağlanır. Bu nedenle cevap I, II ve III. öncüllerin yer aldığı
E seçeneğidir.

Cevap: E

274