Page 199 - Dört Dörtlük AYT Fizik

FİZİK
ÇÖZÜMLÜ SORULAR Düzgün Elektrik Alan ve Sığa FİZİK
Düzgün Elektrik Alan ve Sığa

9. Bir elektron hızlandırıcı ve saptırıcı levha sisteminde şekilde
belirtilen yörüngeyi izleyerek K noktasına çarpmaktadır.

Yukarı
-
+ V 2
Aşağı
- + L K
V 1
Elektronun L noktasına çarpması için,

I. V potansiyel farkını azaltmak,
1
II. Saptırıcı levhayı bir miktar yukarı taşımak,
III. V potansiyel farkını artırmak
2
işlemlerinden hangilerinin tek başına yapılması yeterli-
dir? (Yer çekimi ihmal edilmiştir.)
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ya da II
D) II ya da III E) I ya da II ya da III
Çözüm:
Hızlandırıcı levha elektrona bir hız kazandırarak saptırıcı lev-
haya gelir. Saptırıcı levhaya gelen elektron elektriksel kuvvet
etkisiyle şekildeki yörüngeyi izler.

Hızlandırıcı levhada elektronun kazandığı hız:
q. V = m. v 2
1 e
v = v = olur.
2
e
e
Elektron bu hızla saptırıcı levhaya gelir. Saptırıcı levhada
elektriksel kuvvet etkisi ile yatay atış hareketi yapar.
v
e
V 2
h F = L K
e

x
x = v . t olur. Parçacığı L’ye düşmesi için x’in azalması gere-
e
kir. x’in azalması için t azalmalıdır. t ise h yüksekliğine bağlı
olarak değişir.
1
h = · a · t
2
2
t’nin azalması için; a artmalı veya h azalmalıdır.
Parçacığa etki eden net kuvvet elektriksel kuvvettir. Dinamiğin
2. Prensibi’ne göre,
qV⋅
F = F = 2 = m · a
Net e d
qV⋅
a = 2 olarak bulunur.
dm⋅
a’nın artması için q veya V artmalı ya da d veya m azalmalıdır.
2
I. V azalırsa v azalır. (Doğru)
1 e
II. Saptırıcı levhayı birlikte yukarı taşımak h değerini azaltır.
Bu durumda t azalır. (Doğru)
III. V artarsa a artar. Bu durumda t azalır. (Doğru)
2
Cevap: E

198 199