Page 288 - Dört Dörtlük AYT Fizik

FİZİK

Basit Harmonik Hareket
FİZİK Basit Harmonik Hareket ÇÖZÜMLÜ SORULAR

20. Basit harmonik hareket yapan bir cisme ait konum – zaman 21. Yer çekimi ivmesinin g olduğu bir ortamda tavana asılı k
grafiği şekilde verilmiştir. yay sabitli bir yayın ucuna, m kütleli bir cisim asılıp serbest
bırakılmadan yavaşça yayın uzaması sağlandığında, yay
x kadar uzayıp cismin ağırlığını dengeliyor. Bu durumda
Konum
yayda depolanan esneklik potansiyel enerjisi de E kadar
oluyor.

A Aynı cismin asılıp serbest bırakıldığı durumda yapacağı
basit harmonik harekete ve yayda depolanacak enerjiye
0 Zaman dair söylenen,
x
I. Hareketin genliği olurdu.
2
B II. Yayda depolanan maksimum esneklik potansiyel enerji-
si 4E olurdu.
III. Cismin maksimum ivmesi g kadar olurdu.
Konum – zaman grafiği üzerindeki A ve B noktaları için
verilen, yargılardan hangileri doğrudur? (Yay kütlesi ve sürtün-
meler önemsenmiyor.)
I. A noktasında iken hız ve ivme zıt yönlüdür.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
II. B noktasında iken hız maksimumdur.
D) II ve III E) I, II ve III
III. B noktasında iken kuvvet ve konum vektörleri zıt yönde-
dir.
yargılarından hangileri doğrudur? (Sürtünmeler ihmal Çözüm:
edilmiştir.)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III

Çözüm:

Cisim A noktasında iken hızı –x yönünde olup cisme etki x
eden geri çağırıcı kuvvet ve dolayısıyla ivmesi de denge
noktasına doğru yani –x yönündedir. (I. Yanlış) Denge

x
B L

−x O A +x
Denge
noktası İlk durumda cismin ağırlığı olan m·g kadar kuvvet etkisinde
dengeye gelen cisim yayın x kadar uzamasını sağlamış
iken serbest bırakılması durumunda denge konumundan x
Cisim B noktasında iken denge noktasından maksimum kadar daha aşağı yönelecek ve x kadar genliğe sahip ola-
uzaklıkta olup bu noktada hızı sıfırdır. (II. Yanlış)
cak şekilde basit harmonik hareket yapacaktır. (I. yanlış)
Cisim B noktasında iken konum vektörü denge noktasın- 1
Yayda depolanan esneklik potansiyel enerjisi E k x 2
dan cisme doğru yani –x yönünde olup kuvvet vektörü den- 2
ge noktasına doğru yani +x yönündedir. (III. Doğru)
olup ilk durumda uzama x kadar ikinci durumda maksimum
uzama 2x olduğundan yayda depolanan maksimum potan-
L siyel enerji 4 katına çıkar. (II. doğru)

B O A +x Cisim denge konumundan x kadar uzaklıkta iken üzeri-
Denge ne etki eden net kuvvet m·g olup F = m·a gereği cismin
noktası ivmesi g kadar olur. (III. Doğru) net

Cevap: D

Cevap: C

286