Page 363 - Dört Dörtlük AYT Fizik

FİZİK
FİZİK
ÇÖZÜMLÜ
Özel Görelilik - Kuantum Fiziğine Giriş SORULAR

1. Aşağıda verilen, 3. Michelson-Morley deneyinin sonuçları ile ilgili,
I. Klasik fiziğe göre zaman mutlak olup, bir cismin ulaşabile- I. Ether hipotezinin geçerli olmadığı ispatlandı.
ceği hızın bir sınırı yoktur.
II. Boşluktaki ışık hızının her doğrultu ve yönde aynı değere
II. Einstein'a göre zaman göreceli olup evrende ulaşılabile- sahip olduğu ortaya konuldu.
cek hızın bir sınırı vardır ve bu hız ışık hızıdır.
III. Einstein tarafından farklı bir şekilde yorumlanarak özel gö-
III. Işık hızına yakın hızla hareket eden bir aracın içinde her relilik teorisinin önermelerinden biri haline getirildi.
türlü saat (mekanik, biyolojik, atomik) durgun haline göre
yargılarından hangileri doğrudur?
daha yavaş çalışır.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
yargılardan hangileri doğrudur?
D) II ve III E) I, II ve III
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III Çözüm:
Bazı bilim insanları, mekanik dalgaların yayılırken maddesel
ortama ihtiyaç duymasından yola çıkarak elektromanyetik
Çözüm: dalgaların da yayılmak için maddesel ortama ihtiyaç duydu-
Verilen her üç bilgide doğrudur. ğunu düşünmüş ve uzayın ether adı verilen bir ortamla dolu
olduğunu öne sürmüşlerdir. Bu hipoteze göre evren tama-
Cevap: E
men ağırlığı olmayan bir maddeyle doludur.

Michelson girişim ölçerinin şematik görünümü
Düzeneği şekilde verilen deneyde yarı geçirgen aynadan ge-
çen ve yansıyan ışınlar eşit miktarda yol alarak A ve B ayna-
larından yansıyıp ekran üzerinde girişim deseni oluştur.
Dünya ether ortamıyla aynı doğrultuda hareket ettiğinde ha-
2. Bir cismin ışımasında ışımaya neden olan moleküllerin titre- reket doğrultusunda gönderilen ışığın hızı ortam dolayısıyla
şirken yaptıkları ışımanın enerjisi sürekli değildir. Moleküller değişmeli; Dünya’nın hareketine dik olarak gönderilen ışığın
yalnızca E = n·h·f olarak verilen kesikli enerjileri yayar veya hızı etherden etkilenmediğinden değişmemeli ve bu iki ışık
n
soğururlar. Burada n kuantum sayısı denilen pozitif tamsayı, demeti ekran üzerine düşürüldüğünde ise farklı girişim de-
f moleküllerin doğal titreşim frekanslarıdır. senleri oluşmalıydı.
Deney 42 yıl boyunca farklı coğrafyalarda farklı zamanlarda
Yukarıdaki paragrafta bir kısmı verilmiş olan hipotez
bir çok kez tekrar edilmesine rağmen farklı girişim desenleri
hangi bilim insanına aittir?
oluşmamıştır. Dolayısıyla deney ether hipotezinin geçersiz
A) Max Planck B) Niels Bohr olduğunu ispat etmiştir. (1. yargı doğrudur).
C) Wolfgang Pauli D) Erwin Schrödinger Boşlukta ışığın hızının her doğrultu ve yönde aynı değere sa-
E) Albert Einstein hip olduğu anlaşılmıştır.(2. yargı doğrudur)

Einstein’ın özel görelilik kuramının 2. postülası : ‘Işık hızı, gözlem-
Çözüm: ci ve ışık kaynağının hızından bağımsızdır, tüm eylemsiz referans

Hipotezin sahibi Max Planck'tır. sistemlerinde aynıdır.’ şeklindedir. Yani 3. yargı da doğrudur.
Cevap: A Cevap : E

363