Page 29 - Dört Dörtlük AYT Kimya

KİMYA
Periyodik Özellikler - Elementleri Tanıyalım - Yükseltgenme ÇÖZÜMLÜ
Basamakları SORULAR

1. 3. periyotta yer alan X, Y ve Z elementlerinin atom numaraları 3. 1. İyonlaşma enerjisi
ardışık olup Y, 15. grupta bulunmaktadır. (kj/mol)

1.
Buna göre X, Y ve Z elementlerinin 1. iyonlaşma enerjileri 2500 periyot
arasındaki ilişki hangisidir? 8A 2.
A) X > Y > Z B) X > Z > Y C) Y > Z > X 2000 periyot 8A
3.
D) Y > X > Z E) Z > Y > X 7A periyot
1500 5A 8A
Çözüm: 1A 6A 7A
4A 5A
4.
3. periyot 15. grup elementi olan Y’nin elektron dizilimi 1000 2A 3A 6A periyot
Y: 2 ) 8 ) 5 ) 5A grubu elementidir. Buna göre diğer elementlerin 2A 4A
atom numaraları sırasıyla X:14 ve Z:16 olur. 500 1A 1A 3A 1A 2A
X: 2 ) 8 ) 4 ) olur ve bu element 4A grubu elementidir.
Z: 2 ) 8 ) 6 ) olur ve bu element 6A grubu elementidir.
0 12345678 91011121314151617181920
Periyodik sistemde aynı periyotta elementlerin 1. iyonlaşma Atom numarası (Z)
enerjileri değişimi
1A < 3A < 2A < 4A < 6A < 5A < 7A < 8A şeklindedir. Bu Periyodik cetvelin ilk dört periyodu için çizilen “atom
bilgiye göre iyonlaşma enerjileri arasında Y > Z > X sırala- numarası – 1. iyonlaşma enerjisi” sütun grafiği yukarıda
ması oluşur. verilmiştir.

Cevap: C Buna göre
I. Aynı periyotta 1A grubu en düşük iyonlaşma enerjisine
sahiptir.
II. Aynı periyotta atom numarasının arttığı yönde iyonlaşma
enerjisi sürekli artar.
2. Atomların büyüklüklerinin bir ölçüsü olan yarıçap ile ilgili
III. Grup içerisinde periyot numarası arttıkça iyonlaşma enerjisi
I. F molekülünde F atomlarının çekirdekleri arasındaki azalır.
2
uzaklığın yarısı kovalent yarıçapına eşittir.
Grafik incelendiğinde yukarıdaki yorumlardan hangileri
II. Soygazlar için katı hâlde hesaplanan yarıçapa Van der doğru olur?
Waals yarıçapı denir.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
III. Periyodik sistemde aynı grupta aşağıya doğru atom
yarıçapı artar, aynı periyotta ise sağa doğru genellikle D) I ve III E) II ve III
azalır.
yargılarından hangileri doğrudur?
Çözüm:
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Bir atomun gaz hâlinden bir elektron koparmak için gereken
D) I ve III E) I, II ve III enerjiye “1. İyonlaşma enerjisi” denir. Elementlerin birinci
iyonlaşma enerji genellikle atom yarı çapıyla ters orantılıdır.

Periyodik sistemde genellikle aynı periyotta grup numarası
Çözüm:
arttıkça ve aynı grupta periyot numarası azaldıkça iyonlaşma
I. Kovalent bağ ile birbirine bağlanmış özdeş iki atomun enerjisi artar.
çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısını kovalent yarıçap
denir. Doğru. Aynı periyotta 1A grubu en düşük iyonlaşma enerjisine
II. Katı fazda birbirleriyle temas halinde olan soygaz sahiptir. Doğru.
atomlarının çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısına Van
der Waals yarıçapı denir. Doğru. Periyot içerisinde 1. iyonlaşma enerjisi atom numarası arttığı
III. Periyodik sistemde aynı grupta yukarıdan aşağıya doğru yönde her zaman artmaz (2A – 3A ile 5A – 6A). Yanlış.
atom yarıçapı artar çünkü yukarıdan aşağıya doğru
atomun elektron diziliminde baş kuantum sayısı ve Grup içerisinde periyot numarası arttıkça 1. İyonlaşma enerjisi
katman sayısı artar. azalma gösterir. Doğru.
Aynı periyotta sağa doğru baş kuantum sayısı Cevap : D
ve katman sayısı değişmez. Elektronlar aynı enerji
seviyesine yerleştiği hâlde proton sayısı (çekirdek yükü
ve yük bulutu yoğunluğu) arttığı için çekirdekle değerlik
elektronları arasındaki elektrostatik çekim gücü de artar.
Atom yarıçapı genellikle azalır. Doğru.

Cevap : E

26 27