Page 322 - Dört Dörtlük AYT Kimya
P. 322

Anorganik ve Organik Bileşikler - Basit Formül -
        KİMYA                               Molekül Formülü - Doğada Karbon                 ÇÖZÜMLÜ SORULAR



                      ısı                                      20.  Organik  bir  bileşiğin  36  gramı  yeterince  oksijen  ile
        18.  NH OCN          NH CONH
                                   2
               4
                             2
                                                                   yakıldığında 52,8 g CO  ve 21,6 g H O oluşuyor.
                                                                                               2
                                                                                     2
             Amonyum siyanat    Üre
                                                                   Bu  bileşiğin    mol  kütlesi  60  g  olduğuna  göre  molekül
            Yukarıda verilen tepkimeye göre,
                                                                   formülü nedir? (Mol kütleleri, g/mol, H: 1, C: 12 , O: 16)
             I. Amonyum siyanat anorganik bir maddedir.
                                                                   A) C H                           B) C H                             C) C H O
             II. Üre canlıların yapısında bulunan bir bileşiktir.      3  4              2  6               2  6  2
                                                                          D) CH O                   E) C H O
            III. Organik  bileşikler  sadece  canlı  organizmalar  tarafından   4                    2  4  2
               sentezlenebilir.                                    Çözüm:
                                                                   Organik  bileşiğin  yapısında  oksijenin  varlığı  kontrol  edilir.
            yargılarından hangileri doğrudur?
                                                                   CO  ve  H O’nun mol sayıları bulunarak karbon ve hidrojenin
                                                                      2    2
            A)Yalnız II                           B)Yalnız III                    C) I ve II       kütlesi hesaplanır.
                                                                         52,8                   21,6
                      D) I ve III                 E) I , II ve III  n CO 2  =   44   = 1,2 mol               n H O  =   18   = 1,2 mol
                                                                                             2
                                                                   m = 1,2·12 = 14,4 gram C           m = 1,2·2 = 2,4 gram H
                                                                     C
                                                                                              H
            Çözüm:
                                                                   Bileşiğin kütlesinden C ve H kütlesi çıkarılırsa geriye kalan
            Proteinlerin sindirilmesi sonucu oluşan amonyak, karaciğerde   oksijenin kütlesi olur.
            daha  az  zararlı  bir  madde  olan  üreye  dönüştürülür.  1828
            yılında  Wöhler  laboratuvar  koşullarında  anorganik  bir  bileşik      m = 36-(14,4 + 2,4)    m = 19,2 g        n = 19,2/16 = 1,2 mol
                                                                     O
                                                                                     O
                                                                                                O
            olan amonyum siyanattan  organik bir bileşik olan üreyi elde   n = 1,2 mol        n = 2,4 mol           n = 1,2 mol
            etmiştir.  Bu  tarihten  sonra  organik  bileşiklerin  sadece  canlı   C   H       O
            organizmalar  tarafından  sentezlendiği  görüşü  geçerliliğini         C H O  tam sayılı hale dönüştürülürse, basit formül CH O
                                                                     1,2
                                                                                                               2
                                                                          1,2
                                                                       2,4
            yitirmiştir.                                           olur.
                                                  Cevap: C         Molekül formülü; (CH O)n = 60    12n + 2n+ 16n = 60   n = 2
                                                                                   2
                                                                   Molekül formülü C H O  olur.
                                                                                 2  4  2
                                                                                                          Cevap: E
                                                               21.  Organik  bir  bileşiğin  6,2  gramı  tamamen  yandığında  8,8  g
                                                                   CO  ve 5,4 g H O oluşuyor.
                                                                      2        2
                                                                   Bir  molekülü  toplamda  10  atom  içeren  bu  bileşiğin
                                                                   molekül  formülü  seçeneklerde  verilenlerden  hangisi
        19.  Organik bir bileşiğin 3 gramı 1,2 g C ve 0,2 g H içeriyor.   olur? (Mol kütleleri, g/mol, H: 1, C: 12, O: 16)
            Bu  bileşiğin  basit  formülü  aşağıdakilerden  hangisinde   A) C H OH     B) C H OH                  C) C H O 2
                                                                                          3
                                                                       2
                                                                                           7
                                                                                                            2
                                                                                                              6
                                                                         5
            doğru olarak verilmiştir?                                        D) C H O             E) C H O 4
                                                                                     3
                                                                                   8
                                                                                                       10
                                                                                 3
                                                                                                     4
            (Mol kütleleri, g/mol, H: 1, C: 12, O: 16)             Çözüm:
            A)C H              B)C H 5             C)CH 3          Organik  bileşiğin  yapısında  oksijenin  varlığı  kontrol  edilir.
                                  2
               3
                 4
                                                                   CO  ve  H O’nun mol sayıları bulunarak karbon ve hidrojenin
                      D)CH O               E)CH O                     2    2
                          3                    2                   kütlesi hesaplanır.
                                                                         8,8                   5,4
                                                                   n CO   =    = 0,2 mol               n H O  =    = 0,3 mol
            Çözüm:                                                    2  44                 2  18
                                                                   m = 0,2·12 = 2,4 gram C          m = 0,3.2 =  0,6 gram H
                                                                     C
                                                                                            H
            Bileşikte oksijenin varlığı kontrol edilir.
                                                                   Bileşiğin kütlesinden C ve H kütlesi çıkarılırsa geriye kalan
            m = 3 - (1,2 + 0,2)                      m =1,6 g      oksijenin kütlesi olur.
              O                       O
            Verilen  kütleler  atomların  mol  kütlelerine  bölünerek  mol   m = 6,2-(2,4 + 0,6)    m = 3,2 g    n = 3,2/16 = 0,2 mol
                                                                     O               O        O
            sayısına dönüştürülür. Elde edilen mol sayıları kesirli ya da
                                                                   n = 0,2 mol        n = 0,6 mol           n = 0,2 mol
            virgüllü ise en küçük tam sayıya dönüştürülür.          C            H             O
                1,2           0,2             1,6                     C H O  basit formül; CH O
            n =    = 0,1 mol    n =    = 0,2 mol       n  =    = 0,1 mol  0,2  0,6  0,2   3
             C             H                O
                12             1               16
                                                                   Molekül 10 atomlu olduğuna göre molekül formülü;  C H O
            n = 1     n = 2       n  = 1  olur.  Basit formül: CH O                                          2  6  2
             C     H       O                    2                  olur.
                                                       Cevap: E
                                                                                                               Cevap: C
                                                           320
   317   318   319   320   321   322   323   324   325   326   327