Page 143 - Dört Dörtlük-AYT-Tarih

TARİH ÇÖZÜMLÜ
Sultan ve Osmanlı Merkez Teşkilatı SORULAR

1. Aşağıdakilerden hangisi mühimme defterlerinin 3. Osmanlı Devleti'nde aşağıdaki divan üyelerinden
içeriğidir? hangisinin sorumluluk alanı Anadolu ve Rumeli
şeklinde ikiye ayrılmıştır?
A) Divanda alınan kararlar
A) Kaptan-ı Derya
B) Devşirmelerin kimlik bilgileri
B) Defterdar
C) Kadılara ait yargı kararları
C) Yeniçeri Ağası
D) Arazi kayıtları
D) Nişancı
E) Esnafa olan borçlar
E) Sadrazam

Çözüm:
Çözüm:
Devşirmelerin kimlik bilgileri (B seçeneği) eşkal defter-
lerine, kadılara ait yargı kararları (C seçeneği) şeriye Osmanlı Devleti’nde divan üyelerinden kazasker ve
sicillerine, arazi kayıtları (D seçeneği) tahrir defterleri- defterdarların sorumluluk alanları Anadolu ve Rumeli
ne, esnafa olan borçlar (E seçeneği) zimen defterlerine şeklinde ikiye ayrılmıştır. (Anadolu Defterdarı, Rumeli
kaydedilirdi. Divanda alınan kararlar (A seçeneği) ise Defterdarı, Anadolu Kazaskeri, Rumeli Kazaskeri)
mühimme defterlerine kaydedilirdi.
Cevap: B
Cevap: A

4. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nde “ve-
zirlik” makamının tarihsel süreçteki yerini yansıtan
bir bilgi değildir?

A) Vezirler kuruluş yıllarında daha çok ilmiye sınıfın-
dan seçilmiştir.
B) Sarayın Enderun bölümünde bulunmuşlardır.
C) Zamanla kaptanıderya, yeniçeri ağası gibi görevlere
getirilmişlerdir.
D) Kanuni Devri’nden itibaren önemli eyaletlere vali
olarak atanmışlardır.
E) Fatih Dönemi’nden itibaren devşirmeler vezir yapılmıştır.

2. • Türkmen ailelerinin saraydan uzaklaştırılması Çözüm:
• Devşirme vezirlerin ön plana çıkarılması Vezirler Kuruluş Dönemi’nde daha çok ilmiye sınıfından
• Divan başkanlığına sadrazamın getirilmesi (medreselilerden), Fatih Dönemi’nden itibaren ağırlık-
lı olarak devşirmelerden (Enderun’da yetişenlerden)
gibi politikalar uygulayarak merkezî otoriteyi güçlü atanmaya başlamıştır. (Bu durum A ve E seçeneklerin-
tutmayı amaçlayan Osmanlı padişahı aşağıdakiler- deki ifadeleri doğrular.)
den hangisidir?
Vezirler çalışmalarını sarayın Birun bölümünde yer alan
A) I. Murat B) II. Murat C) I. Selim Kubbealtı’nda yürütmüşlerdir. Hatta bu yüzden “kubbe-
altı vezirleri” olarak isimlendirilmişlerdir. (Bu durum B
D) I. Süleyman E) II. Mehmet
seçeneğindeki ifadeyi doğrulamaz.)
Vezirler Kanuni Devri’nden itibaren valilik, yeniçeri
ağalığı, kaptanıderya gibi makamlara atanmaya baş-
Çözüm:
lamıştır. (Bu durum C ve D seçeneklerindeki ifadeleri
Verilen bilgiler II. Mehmet Dönemi'ne aittir. doğrular.)
Cevap: E Cevap: B

141