Page 205 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Masal, Fabl TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

8. La Fontaine’nin fablları genel olarak kısa olay yazılarına Çözüm:
dayanmaktadır. Bu durum masalların akılda kalmasını
Parçanın başında kullanılan “dünyada” sözü anlatılan
sağlamaktadır. Ayrıca mecaz ve kapalı bağlamlara yer
olayın evrenselliğini, bir öğüde dayalı yargı olduğundan
verilmemiş olması verilmek isteneni daha açık ve anlaşılır
öğretici özellikte olduğunu, “kalpazan” sözünün insanla-
kılmaktadır. Kuru ve sıkıcı bir anlatım yerine şiirsel forma-
ra ait bir özellik olduğunu, “buradaki eşeğe” ifadesiyle
tın tercih edilmesi ise çocuğa sanatsal zevk ve beğeniyi
bir hayvanın anlatıldığını söylemek mümkündür. Fablda
aşılamaktadır. Fabllarda yer ve zaman ögeleri belirsizli-
kötü karakterlerin yüceltildiği bu parça için söylenemez.
ğini korumakla beraber kahramanların, çoğunlukla insan
Kötülerin iyiymiş gibi yüceltilmesi bu parçada eleştiril-
dışındaki varlıklar olduğu görülmektedir.
mektedir.
Bu parçada fablların özellikleri ile ilgili aşağıdakile- Cevap: A
rin hangisine değinilmemiştir?
A) Çatışma unsurlarına
B) Üslubuna
C) Zamanına
D) Kişilerine
E) Mekânına
10. Türk edebiyatında fabl niteliği taşıyan örnekler; Hint,
Arap ve İran edebiyatından esinlenilerek oluşturulmuş-
Çözüm: tur. XIII. yüzyılda Mevlânâ’nın ---- adlı eserinde fabl özel-
liği taşıyan parçalara rastlanmaktadır. Gülşehri’nin XIV.
Bu parçada mecaz ve kapalı anlatıma yer verilmemesi,
yüzyılda Farsçadan çevirdiği ---- adlı eser bazı yönleriyle
açık ve anlaşılır olması, şiirsel formatın tercih edilmesi
fabl özelliği göstermektedir. XV. yüzyılda Şeyhî’nin yaz-
üslupla ilgili özelliklerdir. Yer ve zaman ögelerinin be-
dığı ----, Türk edebiyatındaki ilk fabl örneğidir.
lirsizliğine parçada değinilmektedir. Kişilerin insan dışı
varlıklar olduğu da parçada belirtilmektedir. Masallarda I. Mesnevi
her olay; ana güç ve karşı güç arasındaki eksende ger- II. Divân-ı Kebir
çekleşmektedir. Bu, çatışmaya dayalı bir unsurdur ve bu III. Mantıku’t Tayr
parçada buna değinilmemektedir.
IV. Gülistan
Cevap: A
V. Harnâme
Bu parçadaki boşluklara numaralanmış eserlerden
hangileri getirilemez?
A) I ve II B) II ve IV C) III ve IV
D) III ve V E) IV ve V
9. Dünyada bir sürü kalpazan vardır;
Doğrusu pek benzerler buradaki eşeğe.
Aslında hepsi uydurma bahadır, Çözüm:
Adları çıkmıştır kahraman diye.
Divân-ı Kebir Mevlânâ’nın fabl içermeyen bir eseri-
dir. Gülistan İranlı şair Sâdî’nin eseridir. Mevlânâ’nın
Bu parçadan hareketle fabllar ile ilgili aşağıdakilerin
Mesnevi adlı eseri fabl özelliği taşımaktadır. Gülşehri’nin
hangisi söylenemez?
Farsçadan çevirdiği eser Mantıku’t Tayr ’dır. Şeyhî’nin
A) Kötü karakterlerin yüceltildiği yazdığı ilk fabl örneği Harnâme ’dir.
B) Evrensel nitelik taşıdığı Cevap: B

C) Öğretici özelliklere sahip olduğu
D) İnsanların özelliklerine değindiği
E) Kahramanlarının hayvanlar olduğu

205