Page 158 - Dört Dörtlük TYT Biyoloji

BİYOLOJİ Kalıtımın Genel Esasları - Mendel İlkeleri ve Çaprazlamalar ÇÖZÜMLÜ SORULAR

5. İki karakter bakımından heterozigot bireylerin çaprazlanma- 7. “Bireyin genotipinde bir karakterden sorumlu iki alel, gamet
sına dihibrit çaprazlama denir. Dihibrit çaprazlama yapılırken oluşumu sırasında eşit olasılıkla rastgele ayrılır ve farklı ga-
Punnett karesi yöntemi kullanılabilir. metlere gider.”

AaBb genotipli iki bireyin çaprazlanması Punnett karesi yön- Yukarıdaki açıklama Mendel’in hangi ilkesini ifade et-
temi ile gösterilmiştir. mektedir?

♀ AB Ab aB ab A) Ayrılma
♂
AB AABB AABb AaBB AaBb B) Bağımsız dağılım
Ab 1. C) Benzerlik
aB 2. D) Dominantlık
ab 3.
E) Eş baskınlık
Buna göre numaralandırılmış bireylerin genotipleri hangi
seçenekte doğru olarak verilmiştir? Çözüm:
1. birey 2. birey 3. birey Bir karaktere ait alellerden her birinin eşit olasılıkla bir-
A) AABB AaBB Aabb birinden ayrılıp farklı gametlere gitmesi Mendel’in ayrılma
B) aabb aaBb AABB ilkesi adını alır.
C) AaBB aaBB AaBb Cevap: A
D) AaBB aaBB aabb
E) AaBb AaBB aabb

Çözüm:
Punnett karesi yöntemi, genetik çaprazlama so nuçlarını tah-
min etmede kullanılan bir diyagram yöntemidir. Buna göre
yatay düzleme dişi birey tarafından oluşturulması mümkün
olan tüm gametler, düşey düzleme ise erkek birey tarafından
oluşturulabilecek tüm gamet ler yazılır. Erkek ve dişi gametle-
rin kesişimleri oluşacak bireylerin genotipini verir.

♀
AB Ab aB ab
♂
AB AABB AABb AaBB AaBb
Ab AABb AAbb AaBb Aabb
aB AaBB AaBb aaBB aaBb
8. Fenotipinde baskın özellik gösteren bireyin genotipinin
ab AaBb Aabb aaBb aabb
belirlenmesi için yapılan çaprazlama aşağıdakilerden
Cevap: E hangisidir?
6. AaBbDdEEFf genotipine sahip bir birey normal koşullarda A) Monohibrit
aşağıdaki gamet çeşitlerinden hangisini üretemez? (Genler B) Trihibrit
bağımsızdır.)
C) Dihibrit
A) ABDEF D) Polihibrit
B) abdEf
E) Kontrol
C) AbDEf
D) abdef
Çözüm:
E) ABdEF
Fenotipinde baskın özelliği gösteren genotipi bilinmeyen bi-
reyin, genotipini öğrenmek amacıyla çekinik homozigot özel-
Çözüm:
liği gösteren bireyle çaprazlanmasına kontrol çaprazlaması
Canlının genotipinde e aleli olmadığından abdef gametini denir. Bu yöntem Mendel tarafından kullanılmıştır ve hâlen
üretemez. genetikçilerin önemli bir aracı olmaya devam etmektedir.

Cevap: D Cevap: E

158