Page 87 - Dört Dörtlük TYT Biyoloji
P. 87

ÇÖZÜMLÜ SORULAR              Hücre Zarından Madde Geçişleri - Bilimsel Yöntem                   BİYOLOJİ




        9.   Pasif ve aktif taşıma ile ilgili,                 11.  Cam bir deney kabı, suda çözünen moleküllerin geçişine ola-
                                                                   nak sağlayan yarı geçirgen bir zarla ayrılıyor. Kabın A bölü-
             I. Hücre zarından geçebilen küçük moleküllerin taşınmasını
                                                                   müne saf su ve Benedict çözeltisi, B bölümüne %20’lik glikoz
               sağlar.
                                                                   çözeltisi ekleniyor. Bir süre sonra kabın iki bölümü de ince-
             II. Moleküllerin az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçişidir.  leniyor. (Benedict çözeltisi glikoz varlığında kiremit kırmızısı
            III. Canlı ve cansız ortamlarda gerçekleşir.           renk oluşturan bir ayraçtır.)
            IV. Moleküllerin hücre içine ya da dışına taşınmasında rol oynar.

            özelliklerin  doğru  olarak  eşleştirilmesi  aşağıdaki  seçe-
            neklerden hangisinde  verilmiştir?                                   A       B
                                                                               Saf su  %20’lik glikoz  Yarı geçirgen zar
                                                                                        çözeltisi
                  Pasif taşıma   Aktif taşıma
             A)   I, II ve III   I, III ve IV
             B)   I, II ve IV    I, II ve III
             C)   I, III ve IV   I, II ve IV
             D)   I, III ve IV   II, III ve IV
             E)   I, II ve III   II, III ve IV
                                                                   Bu süreçte,
            Çözüm:
                                                                    I. B’den A’ya glikoz geçer.
            Pasif  taşıma  hücre  zarından  geçebilecek  büyüklükteki  mo-
            leküllerin çok yoğun ortamdan az yoğun ortama taşınmasını      II. A bölümünde kiremit kırmızısı renk gözlemlenir.
            sağlar.  ATP  harcanmadığı  için  canlı  ve  cansız  ortamlarda
                                                                   III. B bölümünde osmotik basınç azalır.
            gerçekleşir.  Pasif  taşımada  moleküller  iki  ortam  arasındaki
            yoğunluk farkına göre hücre içine ya da hücre dışına taşınır.      durumlarından hangileri gerçekleşir?
            Aktif taşıma hücre zarından geçebilecek büyüklükteki mole-
                                                                   A)  Yalnız I
            küllerin az yoğun ortamdan çok yoğun ortama ATP enerjisi
            sayesinde geçişidir. Canlı hücrelerde gerçekleşir. Moleküller   B)  Yalnız II
            hücre içine ya da hücre dışına taşınır.                C)  I ve II

                                                   Cevap: C        D)  I ve III
                                                                   E)  I, II ve III

                                                                   Çözüm:
        10.  Endositoz ve ekzositoz için,
                                                                   B bölümden A bölümüne yoğunluk farkına bağlı olarak glikoz
             I. koful oluşumunun gerçekleşmesi
                                                                   geçer. Osmoz yarı geçirgen bir zardan suyun difüzyonudur. B
             II. hücre zar yüzeyinde değişim oluşturması
                                                                   bölümünde madde yoğunluğu daha fazla olduğundan A bölü-
            III. madde geçişinin hücre içine doğru olması          münden geçen su B’deki osmotik basıncı azaltır. A bölümüne
                                                                   geçen glikoz Benedict çözeltisi ile kiremit kırmızısı renk oluştu-
            özelliklerinden hangileri ortak değildir?
                                                                   rur. Bu nedenle cevap I, II ve III. öncüllerin yer aldığı E seçene-
            A)  Yalnız II                                          ğidir.
            B)  Yalnız III                                                                                Cevap: E
            C)  I ve II

            D)  I ve III
            E)  II ve III
            Çözüm:
            Endositoz  ve  ekzositoz  gerçekleşirken  koful  oluşturulur.
            Endositozda hücre zar yüzeyinde azalma, ekzositozda hücre
            zar yüzeyinde artma gerçekleşir. Endositozda madde hücre
            içine alınırken ekzositozda madde hücre dışına verilir. Bu ne-
            denle cevap III. öncülün yer aldığı B seçeneğidir.
                                                   Cevap: B


 86                                                        87
   82   83   84   85   86   87   88   89   90   91   92