Page 182 - Dört Dörtlük TYT Coğrafya

COĞRAFYA Su Kaynakları ÇÖZÜMLÜ SORULAR

5. Ay’ın ve Güneş’in çekim gücü sebebiyle deniz ve ok- 7. Akarsu havzalarını birbirinden ayıran sınıra su bölümü
yanusların yüzeyindeki alçalma ve yükselme şeklinde çizgisi adı verilir. Bu çizgi, yerşekilleri özelliklerine göre
gerçekleşen seviye değişikliklerine gelgit denir. Bu belirli hatlar boyunca uzanmaktadır.
seviyenin yükselmesi ve alçalması arasındaki fark ise
gelgit genliği olarak tanımlanır. Buna göre;
I. dağ dorukları,
Bir kıyıya ait aşağıdaki özelliklerden hangisi, bu
genliğin az olmasında daha fazla etkilidir? II. vadi tabanları,
III. ova düzlükleri
A) Çökme ile oluşmuş bir kıyı olması
alanlarından hangilerinde bu çizginin geçtiği söyle-
B) Kurak iklim koşullarının etkili olması
nebilir?
C) Bulunduğu konumun orta kuşakta yer alması
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Dar boğaz ve kanallarla okyanusa bağlanan bir de-
nizin kıyısı olması D) I ve III E) II ve III
E) Kıyısı olduğu denizde buharlaşmanın şiddetli olması

Çözüm:
Çözüm:
Su bölümü çizgisi, genellikle dağların dorukları ile sırt-
Okyanuslarda, kenar ve iç denizlerde gelgit genlikleri lardan geçer. Bu nedenle sorunun doğru cevabı yalnız
farklıdır. Gelgit su yüzeyinin yeterince büyük olduğu I, A seçeneğidir.
alanlarda özellikle okyanuslarda ve kenar denizlerde
Vadi tabanları ve ova düzlükleri ise akarsu havzasının
daha etkilidir.
içinde yer alır.
Gelgit genliği okyanusların ortasında 80 santimetre,
Cevap: A
kenarlarında ise 20 metreye kadar ulaşabilir. Dar bo-
ğaz ve kanallarla okyanusa bağlanan Akdeniz gibi iç
denizlerde ise 20-30 santimetredir. Bu nedenle sorunun
doğru cevabı D seçeneğidir.
Cevap: D 8. Denizlerin tuzluluk oranı Dünya'nın şekline bağlı olarak
Ekvator'dan kutuplara doğru azalır.

Türkiye'nin etrafında yer alan denizlerden en az tuz-
6. Tatlı su kaynakları, yeryüzündeki suların yaklaşık
lu ve en fazla tuzlu olanı sırasıyla aşağıdakilerden
%2,5'lik kısmını oluşturmakta olup bu kaynaklar belirli
hangisidir?
alanlarda bulunmaktadır.
A) Akdeniz- Ege
Aşağıdakilerden hangisi bu kaynakların bulunduğu
alanlardan değildir? B) Marmara-Ege
C) Karadeniz- Ege
A) Akarsu havzaları
D) Marmara- Akdeniz
B) Gideğene sahip göller
E) Karadeniz- Akdeniz
C) Kutup alanlarındaki buzullar
D) Yer altı boşluklarında bulunan akiferler
E) Kıta sınırlarında yer alan kanal ve boğazlar Çözüm:
Türkiye Kuzey Yarım Küre’de yer aldığından kuze-
Çözüm: ye doğru gidildikçe, Ekvator’dan uzaklaşılarak Kuzey
Kutbu’na yaklaşılır ve Güneş ışınlarının düşme açı-
Akarsu havzaları, gideğeni olan göller, buzullar, yer altı sı daralır. Bu nedenle Türkiye’nin en kuzeyinde yer
boşluklarında bulunan su depoları yani akiferler yeryü- alan Karadeniz’de buharlaşma oranı daha düşük ol-
zünde tatlı suların bulunduğu alanlardır. duğundan en az tuzlu deniz; en güneyinde yer alan
Kıta sınırlarında yer alan kanal ve boğazlar ise denizler Akdeniz’de ise buharlaşma oranı yüksek olduğundan
ve okyanusların bağlantı yerleri olduğundan suları tuz- en tuzlu denizdir. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.
ludur. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.
Cevap: E
Cevap: E

180 181