Page 194 - Dört Dörtlük TYT Coğrafya

COĞRAFYA Topraklar ve Bitkiler ÇÖZÜMLÜ SORULAR

5. Binlerce yılda oluşan toprak örtüsü akarsu, rüzgâr gibi 7. Coğrafya öğretmeni toprak çeşitleri konusunu işledikten
dış kuvvetlerin etkisiyle taşınarak erozyona uğramakta, sonra öğrencilerle soru cevap yolu ile tekrar yapmış-
deniz, göl, gibi çukur alanlara sürüklenerek buralarda tır. Bu etkinlik esnasında öğretmen bir soruya: "Çünkü
birikmektedir. burada yağış fazla olduğundan toprak aşırı yıkanmaya
maruz kalır ve mineraller toprağın alt kısımlarına taşı-
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de bu nır ayrıca burada canlılar humusu çok miktarda tüketir."
olayın neden olduğu sorunlardan değildir? şeklinde cevap vermiştir.

A) Tarımsal üretim azalır.
Buna göre, öğretmen aşağıdaki sorulardan hangisi-
B) Çölleşme riski yükselir. ni cevaplamıştır?
C) Kırdan kente göç artar.
A) Tundra toprakların humus miktarı neden azdır?
D) Delta ovaları genişler. B) Sıcaklık ve nem yüksek olmasına rağmen laterit
E) Meraların verimi düşer. toprakların humus miktarı neden azdır?
C) Kahverengi ve kestane renkli step topraklarında kil
ve kireç oranı fazla olduğu için mi humus miktarı
Çözüm:
azdır?
Erozyon sonucunda verimli topraklar taşındığından, ta- D) Çernezyom toprakların üzerinde çok miktarda or-
rımsal üretim azalır ve çölleşme riski artar. Türkiye’de ganik madde bulunmasına rağmen humus miktarı
iç kesimlerde yer alan Konya, Iğdır ve Şanlıurfa gibi neden azdır?
illerin bazı kesimlerinde çölleşme belirtilerini görmek
E) Humus bakımından en fakir topraklar intrazonal
mümkündür. Toprakların veriminin düşmesiyle kırsal
topraklar mıdır?
kesimden kentlere olan göç artmakta bu durum ekono-
mik ve toplumsal problemleri beraberinde getirmekte-
dir. Hayvancılığın yapıldığı meraların verimi de erozyon Çözüm:
neticesinde azalır. A,B,C ve E seçenekleri, Türkiye’de
erozyonun neden olduğu sorunlardır. Coğrafya öğretmeni "Sıcaklık ve nem yüksek olmasına
rağmen laterit toprakların humus miktarı neden azdır?"
D seçeneğinde yer alan delta ovaları, akarsuların taşı- sorusuna cevap vermiştir.
dığı alüvyonların denize döküldükleri kesimlerde birik-
mesi sonucunda genişler. Delta ovalarında çok verimli A seçeneğinde bahsedilen tundra topraklarında sürekli
alüvyal topraklar bulunduğundan bu alanlar önemli ta- yağış yoktur.
rım alanlarıdır. Bu sebeple delta ovalarının genişlemesi C seçeneğinde bahsedilen kahverengi ve kestane
bir sorun değil aksine olumlu bir durumdur. Sorunun renkli step topraklarında da yağış miktarı düşüktür.
doğru cevabı D seçeneğidir.
D seçeneğinde bahsedilen Çernezyom toprakları sert
Cevap: D karasal iklime bağlı olarak oluşur ve humus bakımından
zengindir.
E seçeneğinde bahsedilen intrazonal topraklar ise ana
6. Ormanları oluşturan ağaçların gövdesi dışında kalan kayaya bağlı olarak oluşur dolayısı ile iklim ile ilişkisi
her türlü kıs mından elde edilen ürünlere yan ürün denir. yoktur.
Sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.
Aşağıdakilerden hangisi bu ürünlerden değildir?
Cevap: B
A) Ihlamur B) Çam kozalağı C) Sığla yağı
D) Reçine E) Kâğıt

Çözüm:
Ihlamur, çam kozalağı, sığla yağı ve reçine ormanlar-
dan elde edilen yan ürünlerdir. Kâğıt ise ormanlardaki
ağaçların gövde kısımlarının kullanılmasıyla elde edilen
ana ürünler arasındadır.
Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.
Cevap: E

192 193