Page 256 - Dört Dörtlük TYT Coğrafya

COĞRAFYA Afetler ÇÖZÜMLÜ SORULAR

11. AFAD’ın 50 yıllık verileri doğrultusunda hazırlanan aşa- 12. Eğimli yamaçlarda tabakalar hâlinde birikmiş olan kar
ğıdaki grafikte Türkiye’de yaşanan doğal afetlerin gö- kütlesinin çeşitli etmenlerle aşağıya doğru hızla kayma-
rülme sıklığı ve afetzede sayısına göre afet türlerinin sı sonucu çığ olayı gerçekleşir.
oranları verilmiştir
Aşağıdakilerden hangisi, bu olayın oluşumuyla ve
neden olabileceği sonuçlarla ilgili değildir?
A) Karayollarında ulaşımın aksamasına neden olabil-
mektedir.
B) Türkiye’de Doğu Anadolu’daki bazı iller bu olayın
en fazla yaşandığı alanlardır.
C) Karın yoğun yağdığı ve biriktiği arazi koşullarında
daha yaygındır.
D) Arazinin engebeli koşullara sahip olması bu olayın
gerçekleşmesinde etkilidir.

E) Ormanların yaygın olması, bu olayın daha büyük
Bu grafikten yararlanarak aşağıdaki yargılardan
boyutlara ulaşmasına neden olabilmektedir.
hangisine ulaşılamaz?
Çözüm:
A) Sel ve taşkınların görülme sıklığı, deprem oluşu-
Türkiye'de başta Doğu Anadolu olmak üzere Kuzey
mundan daha azdır.
Anadolu, İç Anadolu’nun doğusu ve Orta Toroslar çığ
B) Heyelanın görülme sıklığı depremden daha fazladır. riskinin yüksek olduğu alanlar olduğundan B seçene-
C) Afetlerin görülme oranları ile afetzede oranları ara- ğinde verilen Türkiye’de Doğu Anadolu’daki bazı iller bu
sında paralellik yoktur. olayın en fazla yaşandığı alanlar ilgilidir.
D) Ülkemizde heyelandan sonra en fazla görülen do- Genellikle eğimli yamaçlarda karın yağdığı yoğun yer-
ğal afet depremdir. lerde tabakalar hâlinde birikmiş olan kar kütlesinin çe-
E) Gerçekleşen afet başına en fazla etkilenen insan şitli etmenlerle aşağıya doğru hızla kayması sonucu çığ
sayısı heyelanda görülmektedir. olayı gerçekleşir. Çığ, dağlık ve engebeli bölgelerde ya-
maç eğiminin %2,5-50 civarında ve bitki örtüsünün za-
Çözüm: yıf olduğu bölgelerde daha çok meydana gelir. Deprem,
Gerçekleşen afet başına en fazla etkilenen insan sayı- yol yapım çalışmaları, ani sıcaklık değişimi, taşıtların
sı heyelanda görülmekte yargısına ulaşılamaz. Çünkü neden olduğu titreşimler vb. faktörler çığ olayını art-
afet başına etkilenen insan sayısının fazla olduğu afet tırmaktadır. Yaşanan çığ felaketinden özellikle dağlık
türü depremdir. Diğer seçeneklerde verilen yargılar çı- alanlarda yaşayanlar, kış turizmcileri, madenciler, dağ-
karılır. Bu durumda sorunun doğru cevabı E seçene- cılar, avcılar ve kolluk güçleriyle bu bölgelerden geçen
ğidir. taşımacılar ve yolcular etkilenmektedir. Bu durumda A,
C ve D seçeneklerde verilen durumlarda ilgilidir.
Cevap: E
Ancak E seçeneğinde verilen Ormanların yaygın olma-
sı, bu olayın daha büyük boyutlara ulaşmasına neden
olduğu durum ilgili değildir. Çünkü bölge riskli yamaçları
ağaçlandırmak, çığın yönünü değiştirmeye yarayan ba-
riyer, duvar ve çığ tünelleri inşa etmek bu olayın afete
dönüşmesini engelleyebilir.

Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

Cevap: E

255
254 255