Page 46 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT COĞRAFYA

COĞRAFYA Yer ve Zaman, Koordinat Sistemi ÇÖZÜMLÜ SORULAR

4. 41° Kuzey paralelinde yer alan K merkezinden havala- Bu durumda I ve II. öncüllerdeki durumun oluşmasın-
nan bir yolcu uçağı aynı boylam üzerinde ve 15° Kuzey da Ekvator'a göre konum belirleyici iken III ve IV. ön-
paralelinde yer alan L merkezine ulaşmıştır. cüllerdeki durumun oluşmasında göreceli konum etkili
olmaktadır.
Buna göre K ve L merkezleri arası kuş uçuşu uzak-
lık yaklaşık kaç kilometredir? Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.
Cevap: E
A) 2.886 km B) 2.626 km C) 1.776 km
D) 1.616 km E) 3.886 km

Çözüm:
K ve L merkezleri aynı boylam üzerinde yer almaktadır.
Bu sebeple aralarındaki mesafeyi hesaplarken iki pa- 6. Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe meyda na gelen
ralel arasındaki mesafeyi dikkate almalıyız. Dünya'nın değişimler enlem etkisi olarak ifade edilmektedir.
her yerinde birbirini takip eden iki paralel arası mesafe
yaklaşık 111 km'dir. Aşağıdakilerden hangisi bu etkiye bağlı olarak mey-
dana gelen değişimlerden biri değildir?
41°-15° = 26 paralel fark bulunmaktadır.
A) Antalya’nın Trabzon’dan sıcak olması
26 x 111 km = 2.886 km kuş uçuşu uzaklık farkı bulun-
maktadır. B) Akdeniz’in Karadeniz’den tuzlu olması
Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir. C) Hatay’da gölge boyunun Sinop’tan kısa olması
Cevap: A D) Ankara’daki sıcaklık farkının Ordu’dan fazla olması
E) Çukurova’daki ürünlerin Bafra Ovası’ndan önce ol-
gunlaşması

Çözüm:
Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe meydana ge-
len değişimler enlem etkisi olarak ifade edilmektedir.
Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe enlemin etkisi
5. I. Yaşanılan mevsim sonucu meydana gelen değişikliklerden bazıları şun-
lardır:
II. Kullanılan ulusal saat
• Güneş ışınlarının yere düşme açısı azalır.
III. Maden rezervi
• Sıcaklık, enleme bağlı olarak azalır.
IV. Yükselti ortalaması
• Cisimlerin gölge boyu uzar.
Yukarıdakilerden hangileri göreceli konumla ilgilidir?
• Deniz suyu tuzluluk oranı azalır.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III • Kalıcı kar sınırı deniz seviyesine yaklaşır.
D) II ve IV E) III ve IV
• Paralel dairelerinin boyları kısalır.
Çözüm: • Ardışık iki meridyen yayı arasındaki mesafe azalır.
Mutlak Konum: Dünya üzerindeki bir alanın Ekvator’a Buna göre, Antalya’nın Trabzon’dan sıcak olması,
ve başlangıç meridyenine (Greenwich) göre konumu- Akdeniz’in Karadeniz’den tuzlu olması, Hatay’da gölge
nu ifade eder. Bir alanın mutlak konumu belirlenirken boyunun Sinop’tan kısa olması ve Çukurova’daki ürün-
o alanı sınırlandıran paralel ve meridyen değerleri kul- lerin Bafra Ovası’ndan önce olgunlaşması enleme bağlı
lanılır. olarak değişen durumlardır. Ancak Ankara’daki sıcaklık
farkının Ordu’dan fazla olmasının sebebi karasallık ve
Göreceli Konum: Dünya üzerindeki bir yerin kıtalara,
denizellik özelliğinden kaynaklanmaktadır. Ankara'nın
denizlere, boğaz ve kanallara, ülkelere, yer şekillerine,
denize kıyısı yoktur. Bu sebeple Ankara’da karasal ik-
yeraltı ve yer üstü zenginliklerine göre belirlenen konu-
lim özellikleri görülmesi sıcaklık farkının Ordu’ya göre
mudur. Göreceli konum; iklim özellikleri, bitki örtüsü,
daha fazla olmasına neden olur.
tarım ürünleri, ekonomik faaliyetler, ulaşım, nüfus ve
yerleşme özellikleri, jeopolitik ve jeostratejik özellikler Sorunun doğru cevabı D seçeneğidir.
gibi unsurlara göre belirlenen konumdur.
Cevap: D

44 45