Page 89 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT COĞRAFYA

COĞRAFYA ÇÖZÜMLÜ
COĞRAFYA
Basınç ve Rüzgâr, Nem ve Yağış SORULAR

1. Aşağıdaki tabloda bazı merkezler ve bu merkezlere ait Çözüm:
basınç değerleri verilmiştir. Basınç alanlarında hava akımları, basıncı etkileyen fak-
törlere bağlı olarak alçalıcı veya yükselici hava hareketi
Yüksek Basınç
Merkezler Alçak Basınç (mb) oluşturur. Soruda verilen basınç merkezlerine baktığı-
(mb)
mızda birinci basınç merkezinde hava akımı çevreden
I 1005 975 merkeze olduğundan alçak basınç merkezi, ikinci gör-
II 1010 990 selde hava akımı merkezden çevreye doğru olduğun-
III 1030 1005 dan yüksek basınç merkezidir. Bu görsellere bakılarak
rüzgârların sapma yönü, yağış oluşma ihtimali, merke-
Tabloya göre verilen merkezlerdeki rüzgâr hızı, ya- ze doğru basınç değişimi ve bulundukları yarım küre
vaştan hızlıya doğru aşağıdakilerden hangisinde bilgisine ulaşılabilir. Ancak arazinin yer şekilleri özellik-
sırasıyla verilmiştir? leri bilgisine ulaşılamaz. Çünkü arazinin düz ya da en-
gebeli olması, dağların vadi ve boğazların uzanış yönü
A) I-II-III B) I-III-II C) II-I-III gibi özellikler yalnızca basınç dağılışı ve hava hareketi
D) II-III-I E) III-II-I yönü bilgisi ile yorumlanamaz.
Cevap: C
3. Aşağıdaki görselde bir dağ yamacı boyunca hareket
Çözüm:
ederek bu dağın diğer yamacına ilerleyen hava kütlesi-
Rüzgârın hızını etkileyen en öncelikli faktör basınç far- nin geçtiği güzergâh verilmiştir.
kıdır. Basınç merkezleri arasındaki basınç farkı ne ka-
dar fazla ise rüzgârın hızı da o kadar fazla olur.
Tabloda verilen merkezlere baktığımızda;

I numaralı merkez 1005-975= 30 mb basınç farkı var.
K
II numaralı merkez 1010-990= 20 mb basınç farkı var.

III numaralı merkez 1030-1005= 25 mb basınç farkı var.
Bu durumda yavaştan hızlıya II-III-I şeklinde olacaktır.
Cevap: D

K alanına ulaşan hava kütlesinde oluşan değişim-
lerle ilgili,
2. Aşağıda iki yere ait basınç merkezlerinin yatay yöndeki
hava hareketi gösterilmiştir. I. Bağıl nem artmıştır.
II. Nem açığı azalmıştır.
III. Hava sıcaklığı artmıştır.
IV. Havanın taşıyabileceği nem artmıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV

I II Çözüm:
Bu basınç merkezleriyle ilgili aşağıdakilerden han- Denizden karaya ulaşan hava kütlesi dağ yamacı bo-
gisine ulaşılamaz? yunca yükselerek soğumuş, bağıl nem artarak (I) nem
açığı azalmış (II) ve yağış gerçekleşmiştir. Nemini bıra-
A) Bulundukları yarım küreye kan hava kütlesi alçalarak sıcaklığı artmaya başlamış
B) Rüzgârların sapma yönüne (III) ve hava genleşerek taşıyabileceği maksimum nem
artmıştır (IV).
C) Arazinin yer şekilleri özelliklerine
Bu durumda ulaştığı noktada hava kütlesinin; (III) hava
D) Merkeze doğru basınç değişimine
sıcaklığı artmış ve (IV) havanın taşıyabileceği nem art-
E) Merkezlerin yağış oluşma ihtimaline mıştır.
Cevap: E

87