Page 90 - Dört Dörtlük TYT Coğrafya

COĞRAFYA Basınç ve Rüzgâr, Nem ve Yağış ÇÖZÜMLÜ SORULAR

4. Hava kütlesinin yere göre daha yüksek seviyelerde yo- Çözüm:
ğuşmasıyla oluşan bulutların bir kısmında diğer bulutlar-
Muson rüzgârları, kara ve denizlerin mevsimlik ısınma
dan farklı olarak alt tarafın düz olduğu gözlenir.
farkına bağlı olarak kara ve denizler üzerinde oluşan
Bu farklılığın oluşması aşağıdaki durumların hangi- mevsimlik basınç alanları arasında oluşan rüzgârlardır.
siyle daha fazla ilgilidir? Bu rüzgârlar, kara ve denizler üzerindeki basınç alan-
larının mevsimlik değişimine bağlı olarak yıl içinde yön
A) Bulutun yükselici hava hareketine bağlı olarak oluş- değiştirir (devirli rüzgârlar). Bu nedenle yaz ve kış mu-
ması sonu olarak ikiye ayrılırlar. Yaz musonu, denizden ka-
B) Buluttaki yoğuşmanın belli bir yükselti seviyesinde raya doğru eser ve denizdeki nemli hava kütlesini kara-
başlaması ya taşıdığı için kara üzerine bol miktarda yağış bırakır.
Kış musonu ise karadan denize doğru eser, karadan
C) Farklı özelliğe sahip hava kütlelerine bağlı olarak
denize doğru estiği için yağış getirmez.
bulut oluşması
Cevap: C
D) Bulut oluşumunun yamaç yağışıyla ilgili süreçlerle
gerçekleşmesi
E) Karasal ve denizel bölgelerde bulutların farklı özel-
liklere sahip olması

Çözüm:
Bulutlar atmosfer içerisinde belirli koşullar altında olu-
şan yoğuşma ürünlerindendir. Buluta ait renk, bulun-
duğu yükselti veya şekil gibi özellikler, bulutun oluşma
koşulları hakkında bazı bilgiler vermektedir. Bir bulutun
alt tarafının düz olması, bulutun oluşmasında etkili olan
yoğuşma olayının belli bir yükseltide oluştuğunu gös-
termektedir.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.
Cevap: B
6. Gece ve gündüz arası sıcaklık farkına bağlı olarak or-
taya çıkan rüzgârlardır. Bu rüzgârlar gece ve gündüz
arası sıcaklık farkının yaşandığı kara ve denizler ile dağ
ve vadiler arasında oluşur.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu rüzgârlara
örnek olarak gösterilebilir?
A) Batı rüzgârları
5. Kara ve denizlerin mevsimlik ısınma farkına bağlı ola-
rak bu alanlar üzerinde oluşan basınç farkları sonucun- B) Alize rüzgârları
da meydana gelen rüzgârlardır. Bu rüzgârlar, basınç
C) Muson rüzgârları
alanlarının mevsimlik değişimine bağlı olarak yıl içinde
D) Tropikal rüzgârlar
yön değiştirir.
E) Meltem rüzgârları
Aşağıdaki rüzgârlardan hangisinin oluşumu bu şe-
kilde gerçekleşmektedir?
Çözüm:
A) Batı rüzgârları
B) Alize rüzgârları Meltem rüzgârları günlük basınç farklarına bağlı olarak
oluşur. Bu basınç farkları, daha çok karalarla denizler
C) Muson rüzgârları
ve dağlarla vadiler arasında kendini gösterir. Bu rüzgâr-
D) Tropikal rüzgârlar lar, dar alanlarda etkilidir ve genellikle yağış bırakmaz.
Bu nedenle sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.
E) Meltem rüzgârları
Cevap: E

88 89