Page 39 - DÖRT DÖRTLÜK | KİMYA TYT
P. 39

Kimyanın Sembolik Dili
        ÇÖZÜMLÜ SORULAR               Kimya Uygulamalarında İş Sağlığı ve Güvenliği                        KİMYA



        42.  Evimizde,  işyerimizde,  laboratuvar  ve  endüstride  kullanı-  44.  1871 yılında Chicago’da çıkan büyük yangındaki binaların
            lacak her kimyasal maddenin üzerinde sağlık ve güvenlik   önyüzleri  yüksek  sıcaklık  sebebiyle  eridiğinde  demir
            amaçlı uyarı işaretleri bulunur.                       gözden düştü. Daha sonra gökdelenlerde demir ile karbon
                                                                   karışımı  olan  çelikler  kullanıldı.  1971’de  yapıldığında
                    Piktogramlar           Açıklama                dünyanın  en  uzun  binaları  olan  ikiz  kuleler  11  Eylül
                                    Eldiven, gözlük, önlük         2001  terör  saldırısında  yıkıldığında  200.000  ton  çelik  de
                                    ve kişisel koruyucu
             I.                                                    yıkılmış  oldu.  Ancak  günlük  hayatta  hala  yaygın  olarak
                                    donanımlar (KKD)               kullandığımız  paslanmaz  çelikler;  karbon  yanında,  krom,
                                    kullanılmalıdır.               nikel, bakır, silisyum, mangan ve azot elementlerini içeren
                                                                   karışımlardır.
                                    Bu işaretleri taşıyan
             II.                    kimyasallar birlikte
                                                                   Yukarıdaki metne göre,
                                    depolanmamalıdır.

                                                                    I. C, Cr, Ni, Cu, Si, Mn, N ve Fe elementlerinden bahsedil-
                                    Sırasıyla “toksik” ve             miştir.
             III.                   “ekotoksik” madde
                                                                    II. Alaşımlar saf metallerden farklı fiziksel özelliklere sahiptir.
                                    uyarılarıdır.

                                                                   III. Çelikte karbon ve demir elementlerinin kütleleri arasında
            Buna  göre  verilen  risk  piktogramlarına  ait  açıklamalar-  sabit bir oran vardır.
            dan hangileri doğrudur?
                                                                   yargılarından hangileri doğrudur?
            A) Yalnız I        B) I ve II          C) I ve III
                                                                   A) Yalnız I        B) Yalnız II                C) Yalnız III
                      D) II ve III         E) I, II ve III
                                                                             D) I ve II           E) I, II ve III
            Çözüm:
                                                                   Çözüm:
               •  I. sıradaki piktogram çifti, sırası ile aşındırıcı ve radyoak-
               tif madde anlamlarını taşır. Üzerinde bu işaretleri taşıyan      Metinde;  demir  (Fe),  karbon  (C),  krom  (Cr),  nikel  (Ni),
               kimyasal maddelerle çalışırken eldiven, gözlük, kurşun   bakır  (Cu),  silisyum  (Si),  mangan  (Mn)  ve  azot  (N)  ele-
               yelek gibi koruyucu donanım kullanılmalıdır.        mentlerinden söz edilmektedir.       I. yargı doğrudur.
               •  II.  sıradaki  piktogram  çifti,  sırası  ile  yanıcı  ve  yakıcı
                                                                   Metinde demir yerine demirin metallerle oluşturduğu çelik-
               madde anlamlarını taşır. Üzerinde bu işaretleri taşıyan
                                                                   lerin  kullanıldığı  söylenmiştir.  Metal  karışımlarına  alaşım
               kimyasal maddeler birlikte depolanmamalıdır.
                                                                   denir.  Alaşımların  fiziksel  özellikleri  metallerden  farklıdır.
               •  III. sıradaki piktogram çifti, sırası ile toksik ve ekotoksik   II. yargı doğrudur.
               madde anlamlarını taşır.
                                                                   III. Alaşımlar homojen karışımlardır. İstenen oranlarda hazır-
            Verilen bilgilerin hepsi doğrudur.
                                                                   lanabilir. Bileşikler sabit oranlar kanununa uyar.
                                                  Cevap: E
                                                                    III. yargı yanlıştır.
                                                                                                          Cevap: D
        43.  Yanda verilen uyarı işareti,
               •  Kezzap
               •  Sud kostik                                   45.  Şekilde görülen risk piktogramının anlamı aşağıdakiler-
                                                                   den hangisidir?
               •  Zac yağı
               •  Tuz ruhu                                         A) Radyoaktif madde
               •  Potas kostik
                                                                   B) Yanıcı madde
               •  Amonyak
                                                                   C) Yakıcı madde
            maddelerinden kaç tanesinin ambalajında bulunmalıdır?
                                                                   D) Ekotoksik madde
            A) 2      B) 3     C) 4      D) 5      E) 6
                                                                   E) Korozif madde
            Çözüm:
                                                                   Çözüm:
            Asit ve baz gibi korozif (aşındırıcı) kimyasal maddeler;  temas   A  B       C       D        E
            ettiğinde insan vücudunda, solunum yollarında, kağıt,  kumaş
            ve metal malzemelerde aşındırıcı etki yaparlar.

            kezzap, tuz ruhu,  zaç yağı † asit
                                                                   Radyoaktif   Yanıcı   Yakıcı   Ekotoksik   Korozif
            sud  kostik,  potas kostik,  amonyak † baz               madde    madde    madde   madde    madde

            özelliği gösterir.
                                                                                                          Cevap: A
                                                  Cevap: E

 36                                                        37
   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44