Page 124 - Dört Dörtlük TYT Tarih

TARİH Dünya Gücü Osmanlı (1453-1595) 4. TEST

6. Osmanlı Devleti’nin, zamanla İpek ve Baharat yollarının 8. Kapitülasyon, Hristiyan devletlere dostluk ve sadakat sözü
denetimini ele geçirmesi ve her geçen gün Akdeniz’deki vermeleri şartıyla Osmanlı ülkesinde ticari faaliyetlerini ger-
hâkimiyetini genişletmesi, Doğu’nun zenginliğine ulaş- çekleştirmek amacıyla verilen imtiyazlardır. Padişahların
mak isteyen Avrupalı devletleri yeni ticaret yolları ara- haleflerince yenilenmesi şartı ile verdiği kapitülasyonlar-
maya sevk etti. Bunun dışında pusulanın geliştirilmesi dan beklentileri; Osmanlı topraklarından transit geçen ve
ve okyanus akıntılarına dayanıklı gemilerin yapılması, ülkeden ihraç edilen mallardan vergi alarak hazineye gelir
İspanya ve Portekiz krallarının kaşifleri desteklemesi, sağlamak, kendi emniyet ve çıkarlarını koruma gayesiyle
Hristiyanlığı yayma düşüncesi gibi gelişmelerin de bu müttefik edinmek ve böylece Haçlı birliğini parçalamaktır.
süreci hızlandırdığı söylenebilir.
Buna göre Osmanlı Devleti’nin kapitülasyon siya-
Metinde geçen açıklamalar bir bütün olarak değer- seti için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
lendirildiğinde, metnin aşağıdaki sorulardan hangi-
A) İki tarafın eşitliğine dayalı yapılan antlaşmalar şek-
sine cevap niteliği taşıdığı söylenebilir?
linde verilmiştir.
A) Coğrafi Keşifler’in Osmanlı Devleti'ne etkileri neler-
B) Sonraki padişahlara değişiklik yapma hakkı tanınmıştır.
dir?
C) Avrupa’da Osmanlı aleyhine oluşan yapıları bölme-
B) Coğrafi Keşifler’i başlatan ülkeler hangileridir?
yi amaçlamıştır.
C) Osmanlı Devleti’nin Coğrafi Keşifler’in başlamasın- D) Verilmesinde ekonomik beklentilerin yanı sıra siyasi
daki rolü nedir?
beklentiler de etkili olmuştur.
D) Teknik gelişmelerin Coğrafi Keşifler’in başlamasın- E) Yabancılara gümrük kolaylığı sağlanmıştır.
da nasıl bir etkisi vardır?
E) Coğrafi Keşifler’in nedenleri nelerdir?

9. Alman hükümdarı Şarlken ile Fransa Kralı I. François
7. Kanuni Sultan Süleyman saltanatının ilk yıllarında arasında Kutsal Roma Germen İmparatorluğu tahtı
Safevilerle iyi geçinme siyaseti izlemiş, babası Yavuz için yaşanan rekabet nedeniyle Avrupa'nın bölünmüş
Sultan Selim Dönemi’nde İranlı tüccarlara uygulanan olması, babası Yavuz'un Safevi tehlikesini bir süreliği-
ambargoyu kaldırmıştır. Buna rağmen Osmanlı Safevi ne de olsa çözmüş olması ve kendisine dolu bir hazine
ilişkileri bozulmuş, askerî mücadeleler 1555 tarihinde ile güçlü bir donanma bırakması babasının tek varisi
imzalanan Amasya Antlaşması’na kadar sürmüştür.
olarak tahta çıkan Kanuni'yi saltanatının ilk yıllarından
Kanuni Devri'nde Safevi savaşlarının tekrar başla- itibaren aktif bir fetih politikası izlemeye itmiştir. Genç
masında; padişah, Fatih'in alamadığı Belgrad'ı 1521'de, Rodos'u
ise 1522'de fethetmiştir.
I. Şah Tahmasb Dönemi’nde Şii propagandalara yeni-
den işlerlik kazandırılması, Buna göre Kanuni Devri için aşağıdakilerden hangi-
II. Safevilerin Anadolu beylikleriyle Osmanlılara karşı si söylenemez?
ittifak kurması,
A) Orta Avrupa ve Akdeniz'e açılma siyaseti takip etmiştir.
III. Safevilerin Osmanlı aleyhine Avusturya ve Venedik
ile iş birliği geliştirmesi B) Fetihlerinde donanmadan da faydalanmıştır.
C) Saltanatının ilk yıllarında fetih yönü batı olmuştur.
durumlarından hangilerinin etkisinden söz edilemez?
D) İçte yaşanan sıkıntıları aktif bir fetih siyaseti izleye-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III rek çözmek istemiştir.
D) I ve II E) II ve III E) Fetihlerini doğru zaman stratejisine göre planlanmıştır.

124 PB