Page 149 - Dört Dörtlük TYT Tarih

TARİH ÇÖZÜMLÜ
SORULAR
Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595-1774)

1. Zitvatorok Antlaşması’nın önemli maddeleri şöyledir: 2. Osmanlılar ile İranlılar arasında imzalanan Kasr-ı Şirin
Antlaşması’nın (1639) esasları sonraki yıllarda iki ülke
• Avusturya arşidükü Osmanlı padişahına eşit sayıla-
cak; Osmanlılar, Avusturya arşidükü için Caesar (Se- arasında imzalanan Kerden (1746), I. Erzurum (1823)
zar) ünvanını kullanacaktır. ve II. Erzurum (1847) antlaşmalarında da temel alın-
• Savaş sırasında taraflarca kazanılan topraklar kendi- mıştır.
lerinde kalacaktır.
Buna göre;
• Avusturya yıllık vergi ödemeyecek, imparator bir de-
faya mahsus olmak üzere 200.000 kuruş göndere- I. Kasr-ı Şirin Antlaşması önemini uzun süre korumuştur.
cektir. II. İki ülke zaman zaman anlaşmazlıklar yaşamıştır.
• Taraflarca esir almak ve kale işgal etmek yasaklana- III. Antlaşmalardan sonra iki ülke arasında ekonomik
cak, eldeki esirler geri verilecektir. ilişkiler gelişmiştir.
• Eğri, Kanije ve Estergon kaleleri Osmanlı Devleti’nde yargılarından hangisine ulaşılabilir?
kalacaktır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Buna göre Zitvatorok Antlaşması ile ilgili olarak;
I. Osmanlı Devleti’nin az da olsa toprak kazancı ol- D) I ve II E) I, II ve III
muştur.
II. Mütekabiliyet esasına göre hazırlanmıştır.
Çözüm:
III. Osmanlı Devleti’nin askerî anlamdaki üstünlüğü de-
vam etmektedir. Kasr-ı Şirin Antlaşması’nın sonraki yıllarda arasında im-
zalanan Kerden, I. Erzurum ve II. Erzurum antlaşmaları-
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
na temel olması I. öncüldeki önemini uzun süre koruduğu
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III bilgisini ve Osmanlıların farklı tarihlerde Safevilerle yeni
anlaşmalar yapmak zorunda olmaları II. öncüldeki iki ülke-
D) II ve III E) I, II ve III nin zaman içerisinde anlaşmazlıklar yaşadığı bilgisini ver-
mektedir. III. öncüldeki iki ülke arasında ekonomik ilişkilerin
Çözüm:
geliştiğine yönelik bir açıklama yoktur.
Avusturya’nın Osmanlı Devleti ile protokolde eşit olma- Cevap: D
sı, toprak kazancının azalması seçenekleri Zitvatorok
Antlaşması'nın maddelerinden çıkarılabilmektedir.
3. Osmanlı denizciliğinin geri kalmasında;
Avusturya'nın savaşta ele geçirdiği yerlerin kendisinde
I. Siyasi hedeflere kara ordusu ile yapılan savaşlar ile
kalmasına izin verilmesi, Osmanlı Devleti’nin eskiye na-
ulaşma düşüncesi,
zaran Avusturya karşısında askerî üstünlüğünü yitirdi-
ğini göstermektedir. II. Siyasi ve ekonomik sorunlar nedeni ile Avrupa’daki
gelişmelerin takip edilememesi,
Cevap: B
III. Kadırga kullanımı ile savaşlarda başarıya ulaşabile-
ceği düşüncesi
durumlarından hangilerinin etkisinden söz edilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III
Çözüm:
Yeni Çağ’da Osmanlıların II. öncülde yer alan
Avrupa’daki gelişmeleri takip etmemeleri, Coğrafi
Keşifler’in önemini ve denizlerin dünya gücü olunma-
sındaki rolünü anlamalarını engellemiştir. Bu nedenle
I. öncülde verilen karadaki fetih hareketlerine ağırlık
verilmesi, III. öncüldeki donanma teknolojisindeki deği-
şimlerin göz ardı edilmesi Osmanlı denizciliğinin gelişi-
mini engellemiştir.
Cevap: E

149