Page 152 - Dört Dörtlük TYT Tarih

TARİH Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595-1774) ÇÖZÜMLÜ SORULAR

8. 1736-1739 Osmanlı-Avusturya ve Osmanlı-Rus savaş- D) Osmanlı ordusu, hâlâ Avrupa’nın güçlü orduları ara-
ları Osmanlı’nın galibiyeti ile sonuçlanmıştır. Savaşın sında yer almaktadır. (Osmanlı Devleti’nin Avustur-
sonunda Avusturya ve Rusya ile ayrı ayrı imzalanan ya ve Rusya gibi güçlü rakiplerine iki ayrı cephede
Belgrad Antlaşmalarına göre Avusturya, 1718 yılında- savaşarak üstünlük kurması bu yargıyı doğrular.)
ki Pasarofça Antlaşması’yla aldığı Belgrad'ı Osmanlı E) Osmanlı, Balkan coğrafyasında yeniden etkili hâle
Devleti’ne geri vermiştir.
gelmiştir. (Belgrad'ın Orta Avrupa’dan Balkanlar’a
geçiş kapısı olması gibi jeopolitik önemini düşünür-
Bu bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine
ulaşılamaz? sek, şehrin tekrar Osmanlı egemenliğine alınması-
nın Osmanlılara Balkanlarda rahat bir nefes aldır-
A) Osmanlı Devleti’nin mevcut sınırları genişlemiştir. dığı sonucunu mümkün kılar. Bu da Osmanlıların
B) Avusturya, daha önce elde ettiği üstünlüğü kaybet- Balkanlarda etkisinin arttığı sonucunu doğurur ki bu
miştir. da E seçeneğindeki yargıyı doğrular.)
C) Osmanlı’da, Karlofça Antlaşması ile kaybettiği top-
rakları yeniden kazanma umudu ortaya çıkmıştır.
D) Osmanlı ordusu, hâlâ Avrupa’nın güçlü orduları ara- Cevap: C
sında yer almaktadır.
E) Osmanlı, Balkan coğrafyasında yeniden etkili hâle
gelmiştir.

Çözüm:
Yönlendirme metninde -özetle- “Osmanlı’nın galibi-
yeti ile sonuçlan 1736-1739 Osmanlı-Avusturya ve
Osmanlı-Rus savaşları sonunda imzalanan Belgrad
Antlaşması'nda daha önce 1718 yılındaki Pasarofça
Antlaşması’yla Avusturya’ya bırakılan Belgrad'ın
Osmanlı Devleti’ne geri verildiği” ifadesini dikkate alır-
sak:
A) Osmanlı Devleti’nin sınırları genişlemiştir. (Belg-
rad'ın yeniden Osmanlı topraklarına dâhil olması bu
yargıyı doğrular.)
B) Avusturya, daha önce elde ettiği üstünlüğü kaybet-
miştir. (Belgrad'ın yeniden Osmanlı topraklarına dâ-
hil olması bu yargıyı doğrular.)
C) Osmanlı’da, Karlofça Antlaşması ile kaybettiği top-
rakları yeniden kazanma umudu ortaya çıkmıştır.
(1699 Karlofça Antlaşması’yla batıda ilk defa cid-
di toprak kaybına uğrayan Osmanlılar, 18.yüzyılın
başlarında “kayıpları telafi” politikası uygulasa da
1718’de yapılan Pasarofça Antlaşması’yla yeni ka-
yıplar yaşamış ve bu siyasetten vazgeçerek “mev-
cut toprakları koruma siyasetine” ağırlık vermiştir.
Avusturya ve Rusya ile ayrı ayrı yapılan 1739 tarihli
Belgrad Antlaşması'yla elde ettiği kazanımları ye-
terli gören Osmanlı yönetimi mevcut toprakları ko-
ruma siyasetine daha sıkı sarılmıştır. Buradan ha-
reketle C seçeneğinde geçen “Osmanlı’da Karlofça
Antlaşması’yla kaybettiği toprakları yeniden kazan-
ma umudu ortaya çıkmıştır.” yargısına ulaşmamız
mümkün değildir.

153
152 153