Page 53 - Dört Dörtlük TYT Tarih
P. 53
TARİH ÇÖZÜMLÜ
Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri SORULAR
1. Talas Savaşı’ndan sonra Türkler kitleler hâlinde 3. Hz. Ömer Dönemi’nde temelleri atılan daha son-
Müslüman olmuşlardır. Türkler İslam dinine girdikten ra Türk - İslam Devletleri tarafından da uygulanan
sonra İslamiyet’e çeşitli hizmetleri olmuştur. Bunlardan “ülke topraklarının gelirine göre bölünerek vergi topla
biri de İslam Dünyası’nı dış tehditlere karşı korumaktır. ma hakkının askerî ve sivil yöneticilere hizmet karşılığı
bırakılması’’ sistemi aşağıdakilerden hangisidir?
Aşağıdakilerden hangisi metindeki açıklamaya bir
kanıt olarak gösterilemez? A) Gulam B) Malikâne C) İltizam
A) Hıttin Savaşı ile Kudüs’ün haçlılardan geri alınması D) Veraset E) İkta
B) Elbistan Savaşı ile Moğolların mağlup edilmesi
C) Tuğrul Bey’in Abbasi halifesini Büveyhoğullarından
kurtarması Çözüm:
D) Musul Atabeyliğinin, Urfa Kontluğuna son vermesi Gulam Sistemi: Büyük Selçuklu Devleti’nde savaş esiri
E) Memlûklerin Ayn Calut Savaşı ile İlhanlıları mağlup çocukların 1/5 devlete alınır. Bunlar Türk ailelerin ya
etmesi nına gönderilerek Türkçe öğretilir, Müslüman olmaları
sağlanır. Daha sonra Gulamhane denilen eğitim kuru
Çözüm: munda askerî eğitime alınarak orduya asker olarak ye
tiştirilirlerdi. 3 ayda bir maaş alırlardı.
A, B, D ve E seçenekleri Türklerin İslam dünyasını
dış tehditlere karşı koruduğuna örnektir. Ancak C se Malikâne Sistemi: Osmanlı Devleti zamanında görül
çeneğindeki Büveyhoğulları da Müslüman bir devlettir. müş olan bir vergi toplama yöntemidir. Yaşanan yoğun
Fakat mezhep olarak Şii mezhebindendir. C seçene savaşlar, devletin kasasına para girmesi ihtiyacını do
ğinde Tuğrul Bey Abbasi halifesini bir iç tehdite karşı ğurmaktaydı. O zamana dek belirli bir düzen içerisinde
korumuştur. işleyen tımar sisteminin bozulmaya başlaması, devleti
yeni yollar bulmaya zorluyordu. İlk olarak uygulanan il
Cevap: C tizam usulü ile gelir kaynaklarının işletilmesinin belirli
bir meblağ karşılığında sınırlı bir süre için mültezime
verilmesi sağlanmıştı.
2. Türkler, X. yüzyılda İslamiyet’i kabul etmeden önce İltizam Sistemi: Osmanlı devlet gelirlerinin bir bölümü
Moğolistan’dan Tuna boylarına kadar çok geniş bir ala nün belli bir bedel karşılığında devlet tarafından kişilere
na yayılmışlardır. Bu geniş sahada Türkler, farklı zaman devredilerek toplanması yöntemidir.
larda yaşadıkları çevreye göre çeşitli dinlere inanmıştır.
Nitekim Türklerin bir kısmı, Kök Türk Devleti zamanında Veraset Sistemi: Kimin hükümdar olacağını belirleyen
Budizm’e, Uygurlar Dönemi’nde Maniheizm’e inanmıştır. sistemdir.
Hazarlar, Museviliği kabul ederken Peçenekler, Kumanlar İkta Sistemi: Devletin mülkü olan topraklara ait gelirle
ve Bulgarlar gibi Türkler de Hristiyanlığı tercih etmiştir. rin, yaptıkları hizmet karşılığında asker ve sivil yönetici
lere verilmesidir. Bu bağlamda topraklar belirli bir alan
Aşağıdakilerden hangisi Türklerin farklı dinleri be-
doğrultusunda devlete hizmet vermeye devam eden
nimsemesinin sebeplerinden biri değildir?
asker ve devlet memurlarına bırakılırdı.
A) Başka devletlerin siyasi baskısına maruz kalmaları
B) Farklı toplumlarla kültürel etkileşime girmeleri
Cevap: E
C) Uzak mesafelere göç etmek istememeleri
D) Dinî hoşgörüye sahip olmaları
E) Farklı coğrafyalarda devlet kurmuş olmaları
Çözüm:
Türklerin farklı dinleri benimsemelerinde A, B, D ve E
seçenelerinde verilen gelişmeler etkili olmuştur. Fakat
C seçeneğinde verilen "Uzak mesafelere göç etmek
istememeleri" ifadesi farklı dinleri benimsemelerinde
etkili değildir.
Cevap: C
53
