Page 125 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT TDE
P. 125

TÜRKÇE                                      ÇÖZÜMLÜ
                                                      Fiiller                                   SORULAR



        1.   Biyografi  bir  yönleriyle  ün  kazanmış  şahsiyetlerin  ha-  Çözüm:
            yatlarına  ayna  tutan  bir  edebî  türdür.  Ancak  nasıl  ki
                                                               Bu parçadaki çekimli fiiller sırasıyla “hâlini alır, barındı-
            aynalar insanın sadece görünen yönlerini gösterebilirse
                                                               rır, kaleme alınır” sözcükleridir. Bu sözcüklerden “hâlini
            biyografi de aynı şekilde kişilerin dışarıya görünen yani
                                                               alır, kaleme alınır” birleşik fiil, “barındırır” türemiş fiildir.
            bilinen yüzünü aydınlatır. Neredeyse tarih kadar eskilere
            dayandırılan bu türde yazılan eserler, başardığı işlerle                             Cevap: C
            veya  eserleriyle  temayüz  eden  insanları  tanımamızı
            sağlar.
                                                           3.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde oluş fiili kullanıl-
            Bu parça ile ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenemez?  mamıştır?
            A)  Ek-fiillere yer verilmiştir.                   A)  Açık yerde tepecik kendini dağ sanır.
            B)  İsimden türemiş çekimli fiil kullanılmıştır.   B)  Vakitsiz açılan gül çabuk solar.
            C)  Birleşik çekimli fiil vardır.                  C)  Ağustosta beynin kaynasın, kışın da tencere kaynasın.
            D)  Haber kipiyle çekimlenmiş fiiller vardır.      D)  Bal bal demekle ağız tatlanmaz.

            E)  Basit yapılı çekimli fiile yer verilmiştir.    E)  Demir nemden, insan gamdan çürür.


            Çözüm:                                             Çözüm:
            Bu  parçada  “türdür”  sözcüğü  isim  göreviyle  yük-  Oluş  fiilleri,  bir  durumdan  başka  bir  duruma  geçmeyi
            lem  olduğundan,  “gösterebilirse”  sözcüğü  birleşik   belirten fiillerdir. Oluş fiilleri nesne almaz. B seçeneğin-
            çekimli  fiil  olduğundan  ek-fiildir.  İsimden  türemiş   deki “sol-”, C seçeneğindeki “kayna-”, D seçeneğindeki
            çekimli  fiil  “aydınlatır”  sözcüğüdür.  Birleşik  çekimli  fiil   “tatlan-”,  E  seçeneğindeki  “çürü-”  fiilleri  bir  durumdan
            “gösterebilirse” sözcüğüdür. Haber kipiyle çekimlenmiş   başka duruma geçmeyi belirtmektedir. A seçeneğindeki
            fiiller  “aydınlatır,  sağlar”  fiilleri  geniş  zamanla,   “san-“ fiili bir durumdan bir duruma geçmeyi belirtme-
            “gösterebilirse”  fiilinin  de  birinci  zamanında  geniş   mektedir ve “kendini” sözcüğüyle nesne almıştır.
            zamanla haber kipi kullanılmıştır. Bu parçadaki çekimli
                                                                                                 Cevap: A
            fiillerden  “gösterebilirse”  birleşik  yapılı,  “aydınlatır,
            sağlar”  türemiş  fiil  olduğundan  basit  yapılı  fiile  yer
            verilmemiştir.
                                                           4.   Aşağıdaki  cümlelerin  hangisinde  fiilimsi  kullanıl-
                                              Cevap: E         mıştır?

                                                               A)  Beyaz  önlüğünün  yakasında  elektronik  bir  yazıcı-
                                                                  dan çıkmış kimlik kartı asılıydı.
                                                               B)  Tümünün sol köşelerine kabartma bir F harfi işlen-
                                                                  mişti.
                                                               C)  İçeride  beyaz  önlüklü,  gözlüklü,  son  derece  steril
        2.   Türk edebiyatında pek çok örneği verilen tezkire türü   bakışlı bir yerli kadın oturuyordu.
            16. yüzyıldan sonra kalıplaşarak bir gelenek hâlini alır.
            Osmanlı topraklarında yazıldığı tespit edilen ilk tezkire   D)  Bahçe takımların hepsini değil de sadece kazmayı
            Edirneli Sehî Bey’in 1538 yılında yazdığı Heşt Behişt   alalım.
            adlı eseridir. Bu eser, 8-10. yy. şairlerinin biyografilerini   E)  Sitenin yakacak sıkıntısını çözemezsek onca çaba-
            barındırır. Sehî Bey’in ardından pek çok tezkire kaleme   mız boşa gidecek.
            alınır.
                                                               Çözüm:
            Bu parçadaki çekimli fiillerin yapısı aşağıdakilerin
            hangisinde sırasıyla verilmiştir?                  A  seçeneğinde  “çıkmış”  sıfat-fiildir.  B  seçeneğinde
                                                               “kabartma”  kelimesinde  “-ma”  yapım  ekidir.  İsim-fiil
            A)  Basit - türemiş - türemiş
                                                               değildir. C seçeneğinde “bakışlı” kelimesinde “-ış” eki
            B)  Türemiş - basit - türemiş                      yapım ekidir. İsim-fiil değildir. D seçeneğinde “kazma”
                                                               kelimesinde “-ma” yapım ekidir. İsim-fiil değildir. E se-
            C)  Birleşik - türemiş - birleşik
                                                               çeneğinde “yakacak” kelimesinde “-acak” eki kalıcı isim
            D)  Birleşik - türemiş - türemiş                   yapmıştır. Sıfat-fiil değildir.
            E)  Basit - birleşik - türemiş                                                        Cevap: A



                                                       123
   120   121   122   123   124   125   126   127   128   129   130