Page 38 - Liseye Hoş Geldin - Fizik

FİZİK

ÖRNEK ETKİNLİKLER ÖRNEK ETKİNLİKLER

AKIŞKAN BASINCI
Aşağıda verilen metindeki bilgiler doğrultusunda yapacağınız deneyle ilgili soruları cevaplayınız.

Dünya’nın çevresinde bulunan kilometrelerce kalınlıktaki gaz kütlesinin ağırlığından ve gaz moleküllerinin sahip
olduğu kinetik enerjilerinden dolayı oluşan basınca açık hava basıncı denir. Açık hava basıncı P sembolüyle gös-
0
terilir. Yer yüzeyinden yukarı çıkıldıkça atmosferdeki gaz molekülleri seyrekleştiği için açık hava basıncı azalır. Açık
hava basıncı atmosferdeki gazların ağırlığından oluştuğu hâlde basıncın yönü sadece aşağı doğru değildir. Açık
hava basıncı, cisimlerin yüzeyindeki her noktaya dik olarak etki eder.
Hareket hâlindeki akışkanların oluşturduğu basınç diğer basınç bilgilerinden farklıdır. Sıvı ve gazlar katılardan farklı
olarak akışkan olan maddelerdir. Bu nedenle hareket hâlindeki gazların ve sıvıların oluşturduğu basınca akışkan
basıncı denir. “Bir boruda ya da kanalda akmakta olan akışkanın basıncı, durgun hâldeki basıncından küçüktür.”
ifadesi Bernoulli İlkesi olarak tanımlanır. Fırtınalı havalarda çatıların üzerinden ve duvarların yüzeyinden geçen
havanın sürati artar. Bernoulli İlkesi’ne göre çatılara ve duvarların yüzeyine etki eden açık hava basıncı azalır. Bi-
naların içindeki durgun havanın basıncı, dışarıdaki açık havanın basıncından büyük olur. Bunun sonucunda bina-
ların kapı ve pencereleri sertçe kapanabilir. Çatı boşluğundaki hava basıncının dış basınçtan çok büyük olması
durumunda ise çatılar uçabilir. Şemsiye üzerinden geçen havanın süratinin artması şemsiye üzerindeki basıncın
azalmasına sebep olur. Şemsiyenin iç tarafındaki hava basıncıyla üzerindeki basınç arasında bir fark oluştuğunda
şemsiye ters döner.

Deney:
İki A4 kâğıdını veya defter sayfasını paralel şekildeki gibi yan yana tutunuz.

1. Kâğıtların dış yüzeyinde ve kâğıtlar arasında açık hava basıncı değerleri nasıldır?

...................................................................................................................................................................................
2. Kâğıtların arasındaki hava akışı hızlanırsa kâğıtlarda nasıl bir hareket gözlersiniz?

...................................................................................................................................................................................
Kağıtların
Kâğıtların Elinizde tuttuğunuz kağıtların arasına hızlıca üfleyiniz.
arasına
arasına
üflenerek
üflenerek
hava akışı
hava akışı
sağlanacak.
sağlanacak.
3. Kâğıtlar arasındaki hava hızlandıkça kağıtlarda nasıl bir hareket gözlediniz?
...................................................................................................................................................................................
4. Kâğıtların içe doğru bükülmesindeki neden ne olabilir?
...................................................................................................................................................................................

5. Kâğıtların arasına üflediğinizde kâğıtların dışındaki açık hava basıncı ve kâğıtlar arasındaki toplam basıncı karşılaştırdığı-
nızda nasıl bir sonuca ulaşırsınız?
...................................................................................................................................................................................

6. Üzerimize etki eden açık hava basıncının yüksek bir değer olmasına rağmen basıncın bize zarar vermemesindeki neden ne
olabilir?
...................................................................................................................................................................................

38 LİSEYE HOŞ GELDİN