Page 13 - Liseye Hoşgeldin - Kimya

‘Sayfa 15'te Boşluk Doldurma - II ve sayfa 16'da Tanılayıcı Dallanmış Ağaç’ uygulamalarını yaparken aşağıda verilen
metin size yardımcı olacaktır.

PERİYODİK SİSTEM, ELEMENTLER, KİMYASAL TEPKİME TÜRLERİ

Periyodik sistemde her element için bir kutucuk ayrılır. Bu kutucukta belirtilen elementin sembolü, atom numarası ve en
çok kullanılan bazı değerleri yer alır. Periyodik cetvelde yatay sıralar ve düşey sütunlar bulunur. Yatay sıralara periyot,
düşey sütunlara grup denir. Günümüzde bilinen 118 element için 7 periyot, 18 grup bulunmaktadır. Periyodik cetvel incelenirse
birinci periyotta 2 element, ikinci ve üçüncü periyotta 8 element, dördüncü ve beşinci periyotta 18 element, altıncı ve
yedinci periyotta 32 element bulunduğu görülür.

Bazı grupların özel adları vardır. Bu adlar grup içerisindeki elementlerin kimyasal özellikleriyle de ilişkilendirilir. Örneğin
Latincede “halo” kelimesi metallerle tuz yapan anlamındadır. Bu nedenle 7A grubundaki elementlere halojenler denir. Benzer
şekilde;

 1A grubu elementleri alkali metaller

2A grubu elementleri toprak alkali metaller

 3A grubu elementleri toprak metalleri

6A grubu elementleri kalkojenler

7A grubu elementleri halojenler

8A grubu elementleri soy gazlar (asal gazlar) olarak belirtilir.

Periyodik sistemde yer alan elementler; metal, ametal, yarı metal ve asal (soy) gaz olarak sınıflandırılabilir.

Periyodik sistemdeki elementler birbirleri ile etkileşerek kimyasal tepkimeler sonucu farklı kimyasal türlere dönüşebilirler.
Kimyasal tepkimeler yaşamın ayrılmaz parçasıdır. Kimyasal tepkime bir veya daha fazla maddenin yeni maddelere
dönüşmesidir. Kimyasal tepkimeler kimyasal denklemlerle ifade edilir. Kimyasal tepkime sırasında gerçekleşen olayları
göstermek için kullanılan kimyasal simgelere kimyasal tepkime denklemi denir. Kimyasal tepkime denklemleri her zaman
denkleştirilmiş olarak verilmez. Tüm kimyasal denklemlerde atom sayısı ve cinsi korunduğu için kimyasal denklemlerin
denkleştirilmesi gerekmektedir.

Kimyasal tepkimeler; yanma tepkimeleri, sentez (oluşum) tepkimeleri, analiz (ayrışma) tepkimeleri, asit – baz tepkimeleri,
çözünme- çökelme tepkimeleri olarak sınıflandırılabilir.

İki veya daha fazla kimyasal türün tepkimeye girerek bileşik oluşturmasına sentez (oluşum) tepkimesi denir. Bir bileşiğin
ısı veya elektrik enerjisiyle daha küçük kimyasal türlere ayrışmasına analiz (ayrışma) tepkimesi denir. Suyun elektrolizle
kendini oluşturan hidrojen ve oksijen gazlarına ayrışması analiz tepkimesine örnektir.

ORTAÖĞRETİM 13 KİMYA-9
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ