Page 101 - Sosyoloji 1 | 2.Ünite

Toplumsal Yapı ve Toplumsal İlişkiler 2. ÜNİTE

Atatürk’e Göre Millet, Milliyetçilik ve Halkçılık

HAZIRLIK SORULARI

Atatürk’ün “Ben Türk’üm diyen herkes Türk’tür.” sözünden ne anlıyorsunuz? Açıklayınız.

KAVRAMLARIMIZ

Atatürk Milliyetçiliği, Millî Egemenlik, Halkçılık

ATATÜRK’ÜN MİLLET, MİLLİYETÇİLİK VE HALKÇILIK ANLAYIŞI

Atatürkçü Düşüncede Millet Atatürk’ün Milliyetçilk Anlayışında Temel İlkeler
Atatürk’e göre zengin bir kültür mirasına sahip, beraber
yaşama isteği ve arzusunda, tarihsel geçmiş ve bu geçmişi Milliyetçiliği Reddeden Akımlara Karşıdır: Onun bu
sürdürmede ortak iradeye sahip olan insanların birlikte anlayışı millet kavramı ve milliyetçilik ilkesini reddeden
yaşamasından oluşan cemiyete millet denir. Atatürkçü düşünce akımlarıyla bağdaşmaz. Tarihte görüldüğü gibi
düşüncede millet anlayışında önemli olan birlikte yaşama millet duygusu ve gerçeği, milleti inkâr eden görüşlerden
ruhudur. Bu da ancak tarihsel bir geçmişe sahip olunmasıy- daha baskın çıkmıştır.
la ve ortak mirasla gerçekleşmektedir.
Irkçılığa Karşıdır: O, Türk vatandaşlarını din ve köken
Atatürk Milliyetçiliği esasına göre ayırt etmez. Atatürkçülük, aynı ortak geçmişe,
Atatürk’ün milliyetçilik anlayışını coğrafi ve siyasal ahlaka, haklara sahip bulunan, aynı ortak kültürü ve ülküleri
birlik, kültür, tarih birliği ve ülkü birliği vb. temel ilkeler benimseyen, kaderlerini kendi samimi istekleriyle Türk
belirler. Atatürk’e göre aynı vatanı paylaşan, aynı siyasal ulusuna bağlamış olan bütün Türk vatandaşlarını Türk kabul
yönetim altında yaşayan, aralarında tarihin derinliklerinden eder.
gelen birliktelik olan ve bu ortaklıklarını sürdürmek isteyen
insanların oluşturduğu toplum, millet statüsüne ulaşmış Atatürk’ün Milliyetçilik Anlayışı, Laiktir: Millî toplu-
demektir. mu sadece ırk çizgileriyle değil, din ve mezhep çizgileriyle
bölmeyi de kesinlikle reddeder. Atatürk’ün, Medeni Bilgiler
Atatürk ve Halkçılık Anlayışı kitabına esas olmak üzere kendi el yazısı ile yazdığı notlarının
Atatürk’e göre halk devletin bireyleri (vatandaşları), “millet” bölümünde “Türk Devleti laiktir.” ifadesi yer alır.
halkçılık ise devlet yönetiminde toplum çoğunluğunun,
azınlığın haklarına saygı duyması ve Anayasa’ya aykırı Barışçıl ve İnsancıldır: Atatürkçü milliyetçilik anlayışı,
olmamak koşuluyla yönetimde söz sahibi olmasıdır. Bu Türk milletini yüce bir değer kabul etmekle beraber diğer
anlamda halkçılık, cumhuriyetçilik ve milliyetçiliğin doğal milletleri hor gören ve aşağılayan bir milliyetçilik değildir.
bir sonucudur. Atatürkçü milliyetçilik, millî ve insani değerleri kaynaştırır.
Yurtta ve dünyada barışı öngörür. Emperyalizme ve sömür-
Atatürk’ün halkçılık anlayışında demokratik esaslara geciliğe karşıdır. Özde ve amaçta insan ve millet onuruna
göre birleşmiş, hür bir toplum düzeni öngörülmüştür. Bu dayanır. Başka devletlerin bağımsızlığına saygılıdır ve yayıl-
düzende halk kendisini demokratik esaslara göre yönetir. macı değildir.
Siyasi rejim, halk yararı gözetilerek kullanılır. Modern
Cumhuriyet Türkiye’sinde Atatürk’e göre halkçılık; Evrensel Niteliklere Sahiptir: Atatürk milliyetçiliği
demokratlık, fertler arasında hiçbir şekilde imtiyaz tanıma- ilericidir. Çağın gereklerine uygun olarak, akılcı, yapıcı,
mak, sınıflar arası ayrım yapmamak ve sınıf dayanışmasını yaratıcı ve idealist bir yapı içerisinde, insan hak ve hürriyet-
kabul etmemektir. lerine dayalı bir biçimde, kültürel değerlere önem veren
sistem olarak Türk milletini sevmeyi ve yüceltmeyi öngörür.
Atatürk’ün halkçılık anlayışının ilk ögesi millî egemen-
liktir. Atatürk’ün halkçılığı, siyasi eşitliğe ve devlet yöneti- Ayırıcı Değil Birleştiricidir: Atatürk’ün birleştirici,
minde millet iradesine ve eşitlik ilkesine dayanır. Atatürkçü- bütünleştirici, çağdaş ve medeni milliyetçilik anlayışı millî
lükte halkçılık anlayışının ikinci ögesi, ulusun genel hakları birlik ve beraberliğimizi koruyan en önemli unsurlardan
dışında hiçbir kişiye veya zümreye ayrıcalık tanımamaktır. biridir.
Atatürkçülük, yasalar önünde eşitliği gerektirir ve toplum
hayatında her türlü ayrıcalığı reddeder. Atatürk’ün halkçılık Eşitlikçidir: Bu anlayışın kaynağı ise “millî hâkimiyet”
anlayışı her tür sınıflar arası çatışmayı reddeder. Sosyal tir. Demokrasiyi hedef alır ve buna ulaşmanın ilk aşamasını
adalete, sosyal güvenliğe, toplumun ekonomik bakımdan “Hâkimiyet kayıtsız şartsız milletindir.” ilkesinin kabulü ve
gelir düzeyi düşük gruplarının korunmasına ve güçlendiril- uygulanmasıyla mümkün görür.
mesine, adaletli gelir dağılımına büyük önem vermekle
beraber sınıf mücadelesini reddeder.

155