Page 15 - Tasarım Beceri Atölyeleri Öğretmen El Kitabı

2. KURAMSAL ÇERÇEVE - ÖNCÜLER

Bu bölümde, Tasarım - Beceri Atölyeleri’nde uygulanması hedeflenen eğitim anlayışının oluşmasına katkı-
da bulunmuş, kişilerden, kuramlardan, pedagojik yaklaşımlardan ve örnek uygulamaların bazılarından kısaca
bahsedilecektir.

İsmail Hakkı Baltacıoğlu ve İstihsal (Üretim) Pedagojisi

Pedagog İsmail Hakkı Baltacıoğlu’nun (1886 - 1978) eğitim anlayışının te-
melinde istihsal (üretim) kavramı yatar. Baltacıoğlu’nun görüşleri “eğitimde is-
tihsal” veya “istihsal pedagojisi” kavramları altında değerlendirilmiştir. Eğitim-
le ilgili teorilerini 1932 yılında yayınlanan “İctimai Mektep (Sosyal Okul)” isimli
kitabında detaylanmıştır . Baltacıoğlu’na göre en iyi eğitim, ister fiziki ister so-
1
yut olsun, gerçek dünyaya ait üretimler yaparak alınır. Bununla birlikte onun
üretim odaklı eğitimden anladığı salt ekonomik üretim yapmak değil, gençlere
üretim sevgisinin ve alışkanlığının kazandırmak ve yaratıcılıklarını ortaya çıkar-
maktır.

Baltacıoğlu’na göre ideal eğitimin amacı ve hedefleri aşağıdaki gibi olmalıdır:

1. Eğitim, bireyin sadece bir yeteneğini değil, tüm kişiliği geliştirmelidir.
2. Kişilikler sadece hakiki ortamda ve gerçek çalışmalar yoluyla gelişirler.

3. Okullarda gerçek çalışmaya dayalı üretici bir eğitime geçmeli, suni el işlerine dayalı eğitim terk edilmelidir.

4. Okullar birer sosyal kurum olarak demokratik bir yapıya kavuşturulmalıdır (Baltacıoğlu, 1933).

Öğretmen, Baltacıoğlu’na göre eğitimde en önemli unsurdur. Bundan yaklaşık 50 yıl önce, öğretmenin eğitim-
deki ve yaratıcılığı geliştirmedeki önemini aşağıdaki gibi ortaya koymuştur:

Öğretmen vardır, bilgisi, görgüsü ne olursa olsun insan ruhunu sezmek, çocuğu anlamak için yaratılmıştır. Okuttu-
ğunu ezberletmez, anlattığını kafaya depo ettirmez, bilgiyi öğretmez, istihsal ettirir, vermez buldurur, öğrencilerini
birer plak olmaktan kurtarır, kendi çaplarında birer bulucu, yapıcı, yaratıcı yapar. Beğenilen, sevilen öğretmen tipi
işte bu yaratıcı öğretmendir. (Baltacıoğlu, 1964)

1 Bu kitaba Milli Eğitim Bakanlığı’nın “Öğretmen Kitaplığı” adlı uygulamasından erişilebilir.

7