Page 84 - Tasarım Beceri Atölyeleri Öğretmen El Kitabı

ÇALIŞMA YÖNERGESİ (İŞLENİŞ)

Etnobotanik Çalışma Edinimi

1. Öncelikle öğretmen etnobotanik kavramı, aromaterapi ile ilgili bir bilgilendirme yapar. Ardından her-
kesin kendi çevresinde, büyüklerinin kullandığı bitkileri araştırmalarını ister. Hangi bitkiler mutfakta baharat
olarak kullanılmaktadır? Hangi bitkiler yaygındır? Doğadan bitki toplanıyorsa hangi bitkiler toplanmaktadır?
Hangi bitkiler yetiştirilmektedir? Bu bitkilerin Latince isimleri öğrenilir.

2. Öğrenciler, bitkilerin nelere iyi geldiğini araştırma yaparak öğrenirler.

3. Bu bitkilerin kullanım şekillerini de araştırırlar. Örneğin tütsü olarak mı yapıldığını, macun veya çay
olarak mı içildiğini. En basit anlamda halk arasında en yaygın görülen nane-limondan, karabiber-bal ile basit
macun yapımına, akgünlük tütsüsünden, sarıkantaron merhemine kadar örneklerle bunları not ederler. Yu-
karıda bahsedilen çay demleme, tentür, merhem, tütsü vs. bütün yöntemler anlatılır ve bunlar uygulanırken
dualar, ritüeller ve inançlar var mı araştırılır.
4. Ardından öğrenciler internetten bilimsel çalışmalardan araştırırlar ve kendi yaşadıkları coğrafyada ya-
pılmış etnobotanik çalışmalar olup olmadığını öğrenirler. https://scholar.google.com.tr sitesinden araştırarak
bilimsel araştırma yöntemini de öğrenmiş olurlar.

5. Öğrenciler ayrıca bitkilerin farklı kültürlerdeki mitolojisini araştırmalıdır. Bitkilerin mitleriyle kulla-
nımları arasında bir bağlantı var mı, anlamaya çalışır. Efsaneler varsa onları toparlarlar.
6. Ayrıca öğretmen şehir hayatında karşımıza çıkan bitkileri ve ağaçları araştırma ödevi olarak da verme-
lidir. Bunlar sınıfa getirilerek tanıtılabilir, notlara eklenebilir. Çam ağacı, selvi ağacı, akasya en yaygın ağaçlar-
dandır. Bunun yanı sıra “sokak otları” olarak geçen sokakta karşımıza çıkan bitkiler de araştırılabilir. Örneğin
Papatyagiller (Asteraceae), Karahindiba (Taraxacum officinale), Sinirotu (Plantago major), Isırgan (Urtica dio-
ica), Nakkaş Sarmaşığı (Cymbalaria Muralis) gibi otlar sokak otları olarak en çok karşılaşılan otlardır. Ayrıca
ebeveynlerin, akrabaların, büyükanne ve büyükdedelerin evde baktıkları çiçekler ve bitkiler de araştırmalara
eklenebilir. Bu araştırmada amaç tüm bitkilerin bulunması değil, doğayı gözlem, doğa ile şehirde bağ kurma
ve çevredeki bitki çeşitliliği farkındalığıdır.

7. Araştırma süreci hazır olduğunda daha yoğun damıtılacak bitki hazır olarak aktarlardan satın alınabilir
veyahut imkan dahilinde toplamak için öğretmen tarafından bir gezi düzenlenilebilir. Eğer doğal alanlar yakın-
da varsa bulunması daha kolay olan biberiye, papatya, defne gibi bitkiler de toplanabilir.

8. Bitki seçildikten sonra hazır yağ basit damıtma yöntemiyle çıkarılır.

76