Page 69 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 - Ünite 3

ŞİİR

SÖZLÜ İLETİŞİM

a) Sözlü İletişim Tür ve Tekniklerini Tanıma
Şiir sadece basılı bir metin değildir. Hatta basılı metin tam şiir değildir. Onun şiir olabilmesi için
yüksek sesle okunması, yani bir musiki parçası gibi icra edilmesi gerekir. Bu bizi şiirin yüksek sesle
okunmadığı zaman var olamayacağı görüşüne kadar götürür.
Bu anlayışa göre şiir; her okunuşta, okuyucunun ton, tempo ve vurgu dağılımı ile bazı özellikler
kazanır veya kaybeder. Buna göre şiirin ses yapısı, genel yapısı içinde önemli yer tutar. Vezin, kafiye,
sesli ve sessiz harflerin sıralanışı, kelimelerin heceleri arasındaki ses benzerliği, aynı hecelerin tek-
rarı gibi özellikler hep şiirin ses yapısı ile ilgilidir.Böylece “şiir bir sistem” oluyor.
Necat BİRİNCİ, Türk Dili ve Kompozisyon

b) Uygulama
Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinden ve Türk dünyasına ait şiirlerden oluşan bir şiir dinletisi hazır-
layarak sınıfta sununuz.

BİLGİNİZ OLSUN

Aşağıda Nurullah Çetin’in şiir okurken nelere dikkat edilmesi gerektiğiyle ilgili düşüncelerini
anlatan bir parça okuyacaksınız.

Şairin şiirinde ahengi sağlamak için gerekli şartları sağlaması,
uygun teknikleri kullanması yeterli değildir. Aynı şartlara ve un-
surlara bağlı kalarak okuyucunun da şiirin ahengini ortaya çıkara-
cak şekilde okuması gerekir. Bu bakımdan şiirin hakkını vererek
okumak bir sanattır ve herkes, şiir okuyucusu olamaz. Şiir okuyu-
cusu, hem uygun bir ses tonuna sahip olmalı hem de ahenk kural-
larına riayet etmelidir.
(…)
Şiir okumanın en önemli unsurlarından birisi vurgu ve tonla-
malara dikkat etmektir. Doğal dil ile şiir dilindeki vurgulamalar
farklıdır. Şiirde vurgu; ahenge, anlama ve duyguya göre belirlenir.

Nurullah ÇETİN, Şiir Çözümleme Yöntemi

139