Page 20 - Biyoloji - 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 12 7

1. ÜNİTE > Genden Proteine Kazanım 12.1.1.3. Hücredeki genetik materyalin organizasyonunda parça bütün ilişkisi kurar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi HAYATIN DİLİ DNA 20 dk.

Amacı Hücredeki genetik materyalin organizasyonunda parça bütün ilişkisi kurabilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Biyoloji öğretmeni, dersinde “nükleotit, DNA, gen, kromatin iplik, kromatit ve kromozom” terimlerini
ve bu terimler arasındaki bağlantıyı öğrencilerine kavratmak için aşağıdaki şekli etkileşimli tahtaya
yansıtıyor ve aşağıdaki cümleleri söylüyor:
Hücre

Çek rdek

Kromozom

Sentromer

DNA
eker - fosfat
bağı
Karde
kromat tler Gen
S toz n
Guan n
Aden n
T m n
Şekil: DNA organizasyonu
Arkadaşlar, hücrelerin kalıtsal materyali olarak nitelendirilen DNA molekülünde hayatın dili de de-
nilebilecek kalıtsal bilgiler bulunmaktadır. DNA molekülü iki zincirlidir ve bu zincirler birbirine zıt
yönlerde ilerler, diğer bir deyişle antiparaleldir.
DNA’da belirli bir özelliği ifade eden ve belirli bir çeşit proteini kodlayan anlamlı şifrelere gen denir.
Her bir gende bulunan nükleotitlerin oluşturduğu özel şifreler kalıtsal bilgiyi oluşturur.
Nükleotit ise bir fosfat, beş karbonlu bir şeker ve bir azotlu organik bazdan oluşan kimyasal bir mo-
leküldür. Pürin ve pirimidin olmak üzere gruplara ayrılan azotlu organik bazlar beş karbonlu şekere
bağlıdır. Bu yapıya nükleozit denir. Nükleozitlere fosfat grubu bağlandığında ise nükleotitler oluşur.

1. Şekil üzerinde dersi anlatan biyoloji öğretmeni şu benzetmeyi yapıyor: Nasıl ki alfabedeki harflerin
bir araya gelmesiyle kelimeler, kelimelerden cümleler oluşuyor ise .......
Gen, nükleotit ve DNA arasındaki sıralanışı vurgulamak isteyen biyoloji öğretmeninin cümleye na-
sıl devam etmesi gerekir?

19