Page 20 - Felsefe 10 | Çalışma Defteri-5
P. 20
CEVAP ANAHTARI
EŞLEŞTİRME BOŞLUK DOLDURMA ÇOKTAN SEÇMELİ
1. F 1. C
2. C 2. E
3. E 1. Determinizm 6. Nihilizm 3. C
4. I 2. Hedonizm 7. Utilitarizm 4. D
5. H
3. İyi 8. Erdem etiği 5. D
6. Ç
4. Egoizm 9. Kötü 6. C
7. A
5. İndeterminizm 10. Ahlaki eylem 7. D
8. D
9. B 8. D
10. G 9. C
AÇIK UÇLU SORULAR
1. Özgürlüğün hiçbir koşula bağlı olmadığını, insanın her durumda özgür olduğunu ve kararlarını tamamen kendi iradesi ile verdiğini
savunan indeterminizm,
İnsanın eylemlerinin kaderi tarafından belirlendiğini, dolayısıyla insanın özgür olmadığını ve eylemlerinden sorumlu olmadığını
savunan fatalizm,
İnsanın eylemlerinin, yaşadıkları olaylarla ve ruhsal ve fiziksel faktörler tarafından belirlendiğini, dolayısıyla insanın özgür olmadı-
ğını ve eylemlerinden sorumlu olmadığını savunan determinizm,
İnsanın davranışını belirleyen ve yönlendiren birtakım etkilerin olduğunu ancak bunun, özgürlüğün olmadığı anlamına
da gelmediğini, kişinin ahlaki anlamdaki kararlarını iradesi ve seçimiyle kendisinin oluşturduğunu ileri süren otodeter-
minizm akımlarından hangisine yakın bir görüş oluşturduysanız, bu görüşü savunmanızı sağlayan gerekçelerinizi de
belirtmeniz beklenmektedir.
2. Hayvanların, çocukların ve delilerin kendi iradelerine dayalı özgür seçimler yapacak güçte olmaması dolayısıyla davra-
nışlarının ahlaki olarak yargılanmaması uygundur. Çünkü iyiyi kötüden ayırma yeteneği olmayan birinin davranışlarının
sonuçlarını üstlenmesi, kötü olan davranışları için cezalandırılması haksızlık olur.
Tersini düşünüyorsanız sizin de gerekçelerinizi belirtmeniz beklenmektedir.
3. Kişinin davranışının, ahlak felsefesinin temel kavramları olan ‘iyi’ ve ‘kötü’ye göre değerlendirilebilmesinin ilk koşulu, o
davranışların kişi tarafından özgürce belirlenmiş yani seçilmiş olmasıdır. Baskı altında, tehdit yoluyla, kullanılan bir ilacın ya
da yaşanan bir hastalığın etkisi altında verilen kararın ahlaki anlamda “iyi” ya da “kötü” olarak nitelendirilmesi, kişinin bu
koşullar altında verdiği karar dolayısıyla yargılanması mümkün değildir.
Bu fikre katılmıyorsanız gerekçenizi belirtmeniz beklenmektedir.
4. Kadercilik olarak da adlandırılan bu anlayışta kişinin eylemlerini belirleme gücü olmadığından, tüm eylemleri kendi dı-
şındaki bir neden tarafından belirlendiğinden, sorumluluk da söz konusu olamaz. Çünkü ahlaki anlamda sorumluluktan
söz edilebilmesi için kişinin özgür olması, eylemlerini seçebilmesi gerekir. Böyle bir ahlak anlayışı kabul edildiğinde kimse
davranışları sebebiyle yargılanamayacağından ahlaki ilkeler, iyi-kötü ayrımı, toplumsal düzen vs. anlamsızlaşır ve ortadan
kalkar.
ORTAÖĞRETİM 20 FELSEFE-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
