Page 12 - Felsefe 11 | Çalışma Defteri 7

Boşluk Doldurma

Aşağıda karışık olarak verilen akım ve kavramları metinde uygun olan boşluklara yazınız.

Bilimsel devrim Mantıkçı pozitivizm Paranteze alma Fenomenoloji

Hermeneutik Paradigma Metafizik Varoluş-öz

Antitez Yeni ontoloji Diyalektik materyalizm Varoluşçuluk

1. Husserl’e göre bilinç, nesnelerin özünün bilgisinin bilinmesini yani onların anlamlarının bulunmasını sağlar.
…………………………………………… (görüngübilimi), insanın doğrudan duyularına konu olan görünüşleri, başka bir ifadeyle olgu
ve olayları mantıksal olarak betimleyen bir yöntemdir.
2. Husserl’e göre ………………………………………………… yöntemiyle fenomenlerin özüne ulaşılabilir. Örneğin bir masaya dair
tüm ön bilgiler ve masanın rengiyle şeklinin bir kenara bırakılmasıyla birlikte kişide oluşan bilgi, masanın özüne dair
bilgidir. Bu bilgi “öze dair sezgi”dir.

3. 20. yüzyıl felsefesinin önemli akımlarından biri de ……………………………………………….. tir. Bu akım, insanın söz ve eylemleri-
nin oluşturduğu ürün ve yapıların anlamına yönelik yorumlamadır.

4. Bilginin doğasının bilinmesi gerektiğini belirten Hartmann, bu yolda varlık bilimine kesinlikle ihtiyaç olduğunu ve var-
lıkların kendi aralarındaki kategorik ilişkilerinin incelenmesi gerektiğini savunur. Dolayısıyla her bilgi dalında (felsefe,
sanat, sosyoloji, hukuk vb.) o bilgi alanıyla uğraşan kişilerin kendi uğraşlarının temas ettiği varlığı tanıması gerektiğini
ileri sürer. Bunun bir yöntem işi olduğunu belirten Hartmann, ………………………………………………………………….nin bu ihtiya-
cı karşılamak için olduğunu savunur.
5. ……………………………………………, bilimsel bilginin en ideal bilme şekli olduğuna yönelik anlayışa karşı; özgürlük, seçim
yapma (özgür irade), varlığın anlamı, varoluş-öz sıralaması gibi bazı kavram ve felsefi problemler üzerinde duran bir
yaklaşımdır.

6. Marx ve Engels’e göre Hegel, varlığın oluş süreci ile ilgili ileri sürdüğü yöntemi tez-antitez-sentez süreçleriyle belirle-
mede doğru bir düşünce ortaya koymuş ancak tez aşamasını tin ile başlatmakla hata yapmıştır. Tez aşaması madde yani
doğa ile başlamalıdır. Marx ve Engels bu yaklaşımlarıyla ………………….. …………………….. düşüncesini ortaya koymuşlardır.

7. ………………………………………………………………… yaklaşımının savunucularına göre deney ve gözlem alanının dışında kalan
yani metafizik önermeler anlamsızdır. Ele alınan problem, önermelerin anlam sorunudur. Yapılmak istenen ise deney ve
gözlem alanıyla doğrulanması mümkün olmayan metafizik önermeleri diğer önermelerden ayırmaktır.

8. Doğayı açıklayabilmek için kullanılan düşünceler bütünü anlamını da içeren ……………………………………., belli bir dönem
boyunca bilimsel açıklamalar yapabilmek için kullanılan bakış açısını ifade eder. Ortaya çıkan yeni anlayış ve gelişmeler
doğrultusunda değişebilir.
9. Aristoteles’in fizik alanındaki görüşleri bir zamanların paradigmasıdır ve Newton’a kadar da bu paradigma ge-
çerli olmuştur. Dolayısıyla bilim, paradigmaların değişimiyle sıçramalar yaparak ilerler. Bu sıçramaları Kuhn
………………………………………………….. olarak nitelendirir.

10. 20. Yüzyıl felsefesinin en önemli problemlerinden biri olan ……………………………………… sorunu çerçevesinde Sartre, in-
sanın önceden belirlenmiş bir özle dünyada bulunmadığını, seçimleriyle özünü ve asıl olarak kendini oluşturduğunu
söyler. İnsanın hayat karşısındaki özünü oluşturma gücü, seçim yapabilmesinden yani özgür olmasından kaynaklıdır.

ORTAÖĞRETİM 12 FELSEFE-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ