Page 14 - Felsefe 11 | Çalışma Defteri 7

Çoktan Seçmeli

8. Sartre’a göre “insan ne ise o değildir, aksine ne değilse 11. İnsanlık 20. yüzyıla gelmeden önce hayatı derinden et-
odur.” İnsanın varoluş sürecine başlamadan önce, belir- kileyen olaylar yaşamıştır. Bu olayların başında Fransız
lenmiş ve değişmez bir doğaya sahip olduğunu iddia et- İhtilali ve Sanayi Devrimi gelir. Bunların etkisinin başta
mek, onun özgür iradesine kota koymaktır. Varoluş süre- Avrupa olmak üzere tüm dünyaya yayıldığı görülür. 19.
cindeki insan; kendi seçtiği olanaklar varlığı iken “kendisi yüzyıldaki fikir hareketleri, toplumsal sınıf mücade-
için varlık” konumundadır. Fakat bir kağıt parçası ise, onu leleri ve bazı devletler arasında yaşanan savaşlar bu
tasarlayan iradenin dışında bir varlık alanı gösteremedi- etkilerin ilk ciddi örnekleridir. Bunların beraberinde
ğinden, “kendinde varlık” olarak nitelenmiştir.
ve devamında sosyoekonomik ve politik durumlarda
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Sartre’ın varlık meydana gelen köklü değişiklikler, 20. yüzyılda I. ve
konusundaki görüşlerine uygun bir ifadedir? II. Dünya Savaşı’nın yaşanmasına neden olmuştur. Bu
dönem felsefesini anlamak için bahsedilen olayların
A) Belirlenmiş ve değişmez bir doğa olduğu için, öz etkisine bakmak gerekir.
varoluştan önce gelir.
B) İnsan, dünyaya gelmeden önce belirlenmiş ve de- Buna göre 20. yüzyıl felsefesi için aşağıdakilerden
ğişmez bir kadere sahiptir. hangisi söylenemez?
C) İnsan kendisini belirleyen irade dışında bir kader A) Aydınlanma filozoflarının düşünceleri 20. yüzyıl fi-
belirleyemez. lozoflarını etkilemiştir.
D) Kendinde varlık, varoluş sürecinde kendine has bir B) Yaşanan olaylar, insanların değer anlayışlarında de-
irade geliştirir. ğişimler meydana getirmiştir.
E) İnsan bir imkân ve olanaklar varlığı olarak, özgürlü- C) Bu yüzyılın düşünürleri toplumsal değerlerin hızlı
ğe mahkûmdur. biçimde değişmesini önlemeye çalışmışlardır.
9. Takiyettin Mengüşoğlu, insanın ne olduğu sorunuyla D) Toplumsal olaylara yönelik felsefi sorgulamalar
yakından ilgilenmiş ve insanı ontolojik temelde antro- üzerinde yükselen bir felsefedir.
polojik bir varlık olarak tanımlamıştır. İnsanı açıklama- E) Sosyal alandaki değişimler yeni fikir hareketleri için
da onun tek özelliğinden yola çıkmanın hatalı olaca- zemin oluşturmuştur.
ğını belirtmiş, insanın tüm yapısı ve eylemleriyle ele
alınması gerektiği üzerinde durmuştur. Tüm alanlarda
üretken olan insana bütünlükçü yaklaşılması doğru bir
tavırdır. Ona göre insanın günlük hayatında gerçekleş-
tirdiği her şey ahlak konusu içinde ele alınır, bunlar bir
bütün hâlinde incelenirse ahlakın ne olduğu anlaşılır
ve dolayısıyla insan da anlaşılmış olur.

Parçadan hareketle Takiyettin Mengüşoğlu’nun
düşünceleri aşağıdaki felsefe alanlarından hangisi 12. Nurettin Topçu; hareketi, biyolojik bakımdan değil insanlara ve
içinde değerlendirilebilir? onların değişimine yönelik bir kavram olarak ele alır. İnsan, ha-
reketlerini düşünerek ve isteyerek gerçekleştirir. Yalnız insana
A) Siyaset felsefesi mahsus olan hareket, insanın kendi kendisini ve başka varlıkları
B) Değer felsefesi değiştirmesi demektir. Hareket varlığımızın başlangıcı, hayatın
C) Bilim felsefesi cevheridir. Hareket etmedikçe insan kendini tanıyamaz. Ancak
D) Bilgi felsefesi hareketle ruh, vücut kazanır ve vücut ruh kazanır. Tam ve gerçek
E) Sanat felsefesi hareket, bütün aleme yayılış, oradan da sonsuzluğa geçiştir.
10. 20. yüzyıl felsefesi gerçeğin ne olduğu ve nasıl bilinece- Buna göre hareketle ilgili aşağıdaki yargılardan
ğinin ele alındığı; metafizik tartışmaların kendini hisset- hangisine ulaşılamaz?
tirdiği bir dönem olmasının yanı sıra dünya savaşları gibi
toplumsal ve ekonomik düzlemde yaşanan değişimlere A) Hareket kendimizi değiştirmektir.
yönelik fikirlerin de oluştuğu bir dönemdir. Çağdaş bir B) Hareket var olmak, istemek ve düşünmek arasında-
felsefe olan 20. yüzyıl felsefesi zaman içinde sistemleşmiş ki uyumu aramak demektir.
ve dünyanın çeşitli yerlerinde yapılır olmuştur. C) Hareket, tabiat düzeniyle yetinmeyip tabiat düze-
Bu parçadan hareketle 20. yüzyıl felsefesi için aşağı- nini aşmayı gerektirmektedir.
dakilerden hangisi söylenemez? D) Hareket kaba bir gücün, içgüdünün ya da basit ref-
A) Gerçeklik sorunu ele alınmıştır. lekslerin dışa vurumudur.
B) Çağın olaylarından etkilenmiştir. E) Hareket ahlaki, estetik, bilimsel ya da dinî her türlü
C) Çağdaş bir felsefedir. insan faaliyetini ifade eder.
D) Tek bir coğrafyanın egemenliğindedir.
E) Metafizik konular da ele alınmıştır.

ORTAÖĞRETİM 14 FELSEFE-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ