Page 19 - Coğrafya 10 | 2.Ünite
P. 19

10. Sınıf
                                                         NÜFUS


                                                                                    ABD (2015)
                                                                                        90+
                                                                                       85-89
                                                                     Erkek             80-84           Kadın
            Arı Kovanı Nüfus Piramidi: Doğum ve ölüm oranları-                         75-79
                                                                                       70-74
          nın düşük olduğu gelişmiş ülkelere ait nüfus piramididir.                    65-69
                                                                                       60-64
          Düşük doğum oranları nedeniyle tabanı dar olan pirami-                       55-59
                                                                                       50-54
                                                                                       45-49
          de göre bu tür ülkelerde aktif nüfus oranı fazla, ortalama                   40-44
                                                                                       35-39
          yaşam  süresi  uzun  ve  yaşlı  nüfus  oranı  da  çoktur.  ABD,              30-34
                                                                                       25-29
          İngiltere, Almanya, İtalya ve İsveç gibi gelişmiş ülkelerin                  20-24
                                                                                       15-19
          nüfus piramitleri bu şekildedir (Grafik 2.11).                               10-14
                                                                                        5-9
                                                                                        0-4
                                                                   12  10  8  6  4  2  0  0  2  4  6  8  10  12
                                                                       Kişi sayısı (milyon)  Kişi sayısı (milyon)
                           İrlanda (2015)                           Grafik 2.11: Arı kovanı nüfus piramidi (BM)
                               90+
                              85-89
            Erkek             80-84             Kadın
                              75-79
                              70-74                          Çan Şeklindeki Nüfus Piramidi: Belirli bir süreçte
                              65-69
                              60-64                       düşük olan doğum oranlarının sonradan artış göster-
                              55-59
                              50-54                       diği ülkelere ait nüfus piramididir. Bu nedenle pira-
                              45-49
                              40-44                       midin taban kısmı genişlemeye başlamıştır. Piramidin
                              35-39
                              30-34                       üst kısmının geniş olması ise yaşlı nüfus oranının faz-
                              25-29
                              20-24                       lalığından  kaynaklanmaktadır.  Rusya  ve  İrlanda  gibi
                              15-19
                              10-14                       ülkelerin nüfus piramitleri bu şekildedir (Grafik 2.12).
                               5-9
                               0-4
          21  18  15  12  9  6  3  0  0  3  6  9  12  15  18  21
               Kişi sayısı (bin)      Kişi sayısı (bin)
          Grafik 2.12: Çan şeklinde nüfus piramidi (BM)
             BİLGİ HAVUZU

             Demografik Dönüşüm Modeli
             Ülkelerin doğum ve ölüm oranlarının yüksek olduğu aşamadan, bu oranların düşük olarak göz lemlendiği
          aşamaya geçişini ifade etmektedir. Ülkelerin gelişme ve kalkınma sürecine bağlı olarak ortaya çıkan bu du-
          rum, nüfus piramitlerinin şeklinin değişmesine neden olmaktadır.

                         Doğum oranı
                     40
                 Doğum ve ölüm oranları   (yılda 1000 kişi başına)  30  Toplam nüfus  Nüfusun doğal
                         Ölüm oranı




                     20
                                                               artışı

                     10





            Doğum oranı    Yüksek          Yüksek          Düşmekte           Düşük         Tekrar yükselmekte
             Ölüm oranı     Yüksek         Hızlı düşüş     Yavaş düşüş        Düşük         Düşük
            Nüfusun doğal   Yavaş nüfus artışı  Çok hızlı nüfus   Yavaşlayan nüfus   Düşen ve sonra   Yavaş nüfus artışı
               artışı                          artışı           artışı    istikrarlı nüfus artışı
                        Yaş
               Nüfus     65
               Piramidi
                         15


                                                                                                                175
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24